آموزش صدای ز با 20 روش سرگرم کننده

آموزش صدای ز برای کودکان به آسانی با انجام بازیهای مختلف امکانپذیر است. صدای ز یکی از صداهایی است که با لرزش تارهای صوتی حرکت خاص زبان در داخل دهان تولید می‌گردد به دلیل پیچیدگی تولید این صدا برخی از کودکان در تولید آن مشکل دارند در این مقاله ما راهکارهایی را برای آموزش این صدا به کودکان ارائه می‌نماییم.

متخصصان گفتار درمانی و آموزش در مرکز آموزش و توانبخشی مشکلات یادگیری یاشام تحت نظر دکتر معصومی استاد دانشگاه علوم پزشکی تبریز در گروه گفتاردرمانی با استفاده از آخرین تجهیزات و متدهای درمانی همره شما هستند تا مهارتهای گفتاری و زبانی کودک شما را تقویت نموده و آینده پرباری را برایشان ایجاد نمایند برای دریافت مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید و می توانید درخواست ویزیت حود را از طریق دکتر معصومی با کلینیک مطرح کنید

می‌توانیم کودک را جلوی آینه بنشانیم تا حرکت زبان و لب‌هارا هنگام تولید صدای ز در آینه مشاهده کند در این هنگام می‌توانیم انگشتان کودک را روی لب‌ها و گلو قرار دهیم تا او حرکت لب‌ها و لرزش تارهای صوتی را احساس کند

می‌توانیم تصاویر حیوانات دارای صدای ز را به کودک نشان دهیم و از کودک بخواهیم که نام و صدای آنها را تقلید کند مانند صدای زنبور یا کلمه زرافه که دارای صدای ز است. برای آموزش این صدا می‌توانیم از اشیا اطراف که با صدای ز شروع می‌شوند استفاده کنیم و از کودک بخواهیم که نام آنها را بگوید مانند زنگ زردآلو زیپ و غیره که دارای صدای ز هستند

بازی‌های مختلف ‌توانند برای آموزش صدای ز به کار روند بازی‌هایی مانند بازی‌های زبانی که در آن حرکات سریع زبان انجام می‌گردد مثل ضعیف زرزر زیر و غیر که در این بازی با حرف ز کلمه سازی انجام می‌گیرد استفاده از آواز و شعرهای کودکانه که معمولاً کودکان آنها را دوست دارند یکی دیگر از روش‌های آموزش صدای ز در کودکان است همراه با کودک اشعار دارای صدای ز را با کودک بخوانید.

استفاده از تکنیک قصه‌گویی یکی دیگر از روش‌هایی است که با آن می‌توانیم صدای ز را به کودک آموزش دهیم ز داستان‌هایی استفاده کنید که در آنها صدای ز زیاد است. تمرینات تنفسی نیز هنگام آموزش این صدا رای کودک می‌تواند مفید باشد این تمرینات باعث تقویت عضلات درگیر در تولید صدای ز می‌گردد با استفاده از تولید صدای ز در صدای زنبور که وزوز است این صدا را به کودک آموزش دهید و از او بخواهید که این صدا را تقلید کند

می‌توانید وجه کودک را به تفاوت‌های صوتی در تلفظ صحیح صداها و تفاوت آنها با همدیگر به تولید صدای ز در کودک کمک کنید خودتان صدای ز را به صورت واضح و مکرر برای کودک تولید کنید و او را تشویق کنید که به آن دقت کند از او بخواهید که به تفاوت صدای ز و صداهای شبیه آن مانند صدای س دقت کند و تفاوت‌های آن را بیان نماید

بازی‌های سرگرم‌کننده برای آموزش صدای “ز” به کودکان

در ادامه مقاله بازی‌هایی را که رای آموزش صدای ز به کودکان مفید هستند را برای شما می‌آوریم.

بازی زبان گردان‌های بامزه در این بازی جملات و عباراتی را که حرف ز دارند را تکرار کنید. بازی شکارچی کلمات در یک متن یا کتاب کودک باید کلماتی را که حرف ز دارند را پیدا نموده و بلند بگوید. ساختن داستان استفاده از کلمات دارای صدای ز یکی از راه‌ها و بازی‌های جذاب برای آموزش صدای ز توسط کودکان است در این بازی از کودک می‌خواهید داستان کوتاهی را با استفاده از کلمات دارای صدای ز بسازد.

بازی کلمه سازی نیز یکی از بازی‌های جذاب برای آموزش صدای ز توسط کودکان است یک حرف از یک کلمه را به کودک بدهید و از او بخواهید که کلمه را بسازد که با حرف ز تمام شود مانند ب و کودک باید کلمه‌ای مانند باز را بگوید. آهنگسازی هم یکی دیگر از روش‌های جالب برای آموزش صدای ز است از کودک بخواهید که با استفاده از کلمات دارای حرف ز ۱ آهنگ کوتاه را برای شما بسازد

بازی‌های حرکتی برای آموزش صدای ز

بازی رقص زنبور یک بازی جذاب برای آموزش صدای ز به کودکان است از کودک بخواهید مانند یک زنبور بدود و صدای وزوز تولید کند. بازی زبان مار نیز یکی دیگر از بازی‌های جالب برای آموزش صدای ز است از کودک بخواهید که زبان خود را بیرون آورده ومانند مار صدای ز تولید کند.

بازی‌های با اشیاء برای آموزش صدای ز

جعبه جادویی یکی از بازی‌هایی که به آموزش صدای ز کمک می‌کند در این بازی ایی را که با حرف ز شروع می‌شوند یا در نام آنها حرف ز وجود دارد را در داخل جعبه قرار می‌دهید و از کودک می‌خواهیم اشیا را یکی یکی از جعبه بیرون بیاورد و نام آنها را بگوید.

می‌توانیم اشیایی را در خانه و اتاق پنهان کنیم و کودک باید آنها را پیدا کند و پس از پیدا کردن نام آنها را بگوید مسلماً در نام این اشیا باید حرف ز وجود داشته باشد.
کودکان از نقاشی و رنگ آمیزی لذت می‌برند و یادگیری برای آنها تسهیل می‌شود می‌توانید تصاویری از حیوانات یا اشیایی را که با صدای ز شروع می‌شوند و یا صدای ز دارند را بکشید و از کودک بخواهید که با گفتن نام آنها آن تصویر را رنگ آمیزی نماید

بازی با گل و خمیر برای کودکان لذت بخش است می‌توانیم بازی‌هایی را ترتیب دهیم که در آن کودک با استفاده از خمیر بازی یا گل رس اشیا یا حیوانات دارای صدای بسازد. پازل‌ها نیز به ما در آموزش صدای ز کمک می‌کنند از پازل‌های تصویری که دارای تصاویر مربوط به کلمات و حروف ز هستند استفاده کنید و کودک همراه با بازی گفتن صدای ز را یاد بگیرد.

بازی‌های با حواس برای آموزش صدای ز

کودک را تشویق کنید که به دقت به صداهای اطراف خود گوش کند و صداهایی مختلفی مثل صدای زنبور صدای زیپ و غیره را پخش کنید کودک باید حدس بزند که هر صدا مربوط به کدام شکل است و نام آن را بگوید.

لمس بافت‌ها نیز یکی دیگر از راه‌ها برای آموزش صدای ز است اشیا و بافت‌های مختلفی را به کودک بدهید که دارای صدای ز هستند و کودک همراه با لمس و کشیدن انگشت نام آنها را بگوید بافت‌های مختلفی مانند زیپ، پارچه زبر و غیره می‌تواند در این تمرین ما را کمک کند.

از بو کردن نیست برای آموزش صدای ز می‌توانیم استفاده کنیم می‌توانیم اشیا مختلف یا کلماتی که با حرف ز شروع می‌شوند و بودار هستند را به کودک بدهیم تا با بو کردن و توصیف کلمه مزبور  را بگوید. مانند بو کردن از مزه کردن غذاها و میوه‌ها و طعم‌های مختلف نیز می‌توانیم برای آموزش صدای ز استفاده نماییم تقلید صداها مخصوصاً صدای حیوانات می‌تواند به آموزش صدای ز کمک کند

سن یادگیری و بازخورد صدای “ز” در کودکان

سن یادگیری صداهای مختلف در کودکان به عوامل مختلفی مانند رشد عصبی کودک میزان تحریک شنوایی و گفتار یط اطراف کودک تلاش‌های والدین و توانایی‌های کودک وابسته است و بنابراین یادگیری صداهای مختلف در کودکان مختلف ر سنین متفاوتی رخ می‌دهد
بسیاری از کودکان در سنین ۲ تا ۳ سالگی تلفظ واضح صداها را انجام می‌دهند اما در برخی از کودکان تا سن ۴ سالگی نیز این اتفاق می‌افتد به طور کلی صداهای پیچیده‌ای مانند صدای ز ممکن است تا سن ۴ سالگی طول بکشد. توصیه می‌شود گر کودک صدای ز را نمی‌تواند تلفظ کند در حول و حوش سن ۴ سالگی توسط یک گفتار درمان ارزیابی شوید تا در صورت نیاز برنامه‌های درمانی مناسب ارائه گردد.

عوامل موثر بر یادگیری صدای “ز”:

تکرار و تمرین محیط گفتاری و وجود یا عدم وجود مشکلات و اختلالات پزشکی در تلفظ صداها و از جمله صدای ز تاثیر فراوانی دارد تکرار و تمرین هرچه بیشتر توسط کودک انجام شود او صداها را زودتر یاد گرفته و بر آنها مسلط می‌گردد محیط غنی گفتار که در آن او با افراد مختلفی صحبت کرده و صداهای متفاوتی را می‌شنود به رشد مهارت‌های زبانی کودک کمک می‌کند برخی از مشکلات و اختلالات پزشکی مانند مشکلات شنوایی یا اختلالات دهانی و فکی می‌تواند بر تلفظ صداها تاثیر بگذارد

آموزش صدای “ز” در گفتاردرمانی

برای آموزش صدای ز در گفتار درمانی حتماً باید به نیازهای فرد و ویژگی‌های خاصی این صدا توجه نماییم تار درمانگران روش‌های مختلفی را برای درمان صدای ز به کار می‌گیرند.

مراحل آموزش صدای ز در گفتار درمانی

برای اینکه ما صدای ز را به کودک آموزش دهیم ابتدا باید ارزیابی جامعی را از توانایی‌های شنوایی ساختارهای دهانی و گفتار کودک انجام دهیم. شنوایی سنج باید از سلامت شنوایی کودک مطمئن شود باید زبان کام لب‌ها دندان‌ها و هرگونه مشکل ساختاری دیگری که ممکن است بر تلفظ صداها تاثیر بگذارد باید با دقت مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد بعد از آن باید توانایی کلی کودک در مهارت‌های زبانی و گفتاری و تلفظ سایر صداها نیز مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد.

برای آموزش صدای ز ابتدا باید مفهوم صدا را به کودک آموزش دهیم برای این هدف ما می‌توانیم با استفاده از آینه حرکات زبان و لب را به کودک نشان دهیم این نمایش فیزیکی به تولید صدای ز توسط کودک کمک بسیار زیادی را می‌کند.

برای آموزش صدای ز به کودک می‌توانیم نقاط مختلف دهان کودک را که برای تلفظ صدای ز ضروری هستند را لمس نموده و به کودک آموزش دهیم این لمس کردن به درک تولید بهتر صداها کمک می‌کند استفاده از تصاویر و اشیا که با صدای ز شروع می‌شوند نیز به ایجاد ارتباط بین تصویر و صدا کمک بسیار زیادی را می‌نماید بعد از آنکه کودک مفهوم صدا را یاد گرفت ما می‌توانیم وارد مرحله تمرینات تولید صدا شویم.

تمرینات تولید صدا

برای آموزش تولید صدا ما باید تمرینات تنفسی زبانی ارتعاشی و تمریناتی را با کلمات و جملات انجام دهید ر تمرینات تنفسی ما روی تقویت عضلات تنفسی کار می‌کنیم تا فرد بتواند تولید صدای بهتری را داشته باشد تار درمانگران همچنین تمرینات زبانی را ارائه می‌دهند آنها تمریناتی را برای تولید صداهای مشابه و نزدیک صدای ز مانند صدای ۳ را ارائه می‌دهند برای تولید صدای ز ما باید تمرینات ارتعاشی را نیز انجام دهیم تا کودک بتواند در تارهای صوتی لرزشی ایجاد نماید تا صداهای دارای لرزش را تولید نماید. گفتار درمان برای آموزش صدای ز تمریناتی را برای تلفظ این صدا در کلمات و جملات مختلف ارائه می‌نماید

برای آموزش صدای ز ما باید مهارت‌های شنیداری کودک را نیز تقویت نماییم برای تقویت شنیداری کودک می‌توانیم شنیدن صداهای مختلف و تمیز صداها را با کودک تمرین نماییم از کودک می‌خواهیم که به کلمات و جملات دارای صدای ز گوش دهد و آنها را تشخیص دهد یکی دیگر از تمرینات موثر می‌تواند تمایز گذاری بین صدای ز و صداهای مشابه باشد.

تکنیک‌های تخصصی مورد استفاده در گفتاردرمانی:

گفتار درمانگران برای آموزش صدای ز از روش‌های مختلفی مانند بیوفیدبک روش‌های سمعی بصری و روش‌های رفتاری استفاده می‌نمایند آنها با استفاده از بیوفیدبک به کودک کنترل عضلانی برای تولید صدای ز را به کودک یاد می‌دهند در روش‌های سمعی بصری از تصاویر و فیلم‌ها برای آموزش صدا استفاده می‌نمایند روش‌های رفتاری نیز برای تشویق کودک و تقویت مثبت او برای یاد گرفتن صدای ز بسیار ضروری است

استفاده از بیوفیدبک برای آموزش صدای “ز”

یکی از روش‌های موثر و خوب برای آموزش تلفظ صدای ز استفاده از روش بیوفیدبک است در این روش فرد از تغییرات فیزیولوژیکی بدن خود آگاه شده و با انجام تمرینات ارائه شده می‌تواند تغییرات لازم را ایجاد نماید. با استفاده از روش بیوفیدبک فرد می‌تواند فعالیت عضلات دهانی خود را با استفاده از حسگرهایی که روی این عضلات قرار گرفته‌اند درک و مشاهده کند. این حسگرها روی عضلات دهانی فرد قرار می‌گیرد و فعالیت عضلات را نشان می‌دهد.

فرد با مشاهده بازخورد فعالیت عضلانی خود تلاش می‌کند تا عضلات را به گونه‌ای حرکت دهد که صدای ز درست را تلفظ نماید این فیدبک باعث کنترل بهتر فرد روی عضلات دهانی خود می‌گردد.
با استفاده از بیوفید بک فرد یاد می‌گیرد که تلاش‌ها و تنش‌های عضلانی غیر لازم و غیر ضروری را در تولید صداها شناسایی نموده و آنها را حذف نماید .

مراحل استفاده از بیوفیدبک برای آموزش صدای “ز”:

برای استفاده از بیوفید بک درمانگر با استفاده از آزمون‌های مختلف وضعیت فتاری کودک را ارزیابی می‌کند و نقاط قوت و ضعف فرد را شناسایی نموده و آنها را برای طراحی درمان استفاده می‌نماید.
به کودک نحوه استفاده از دستگاه بیوفیدبک را که در قالب یک بازی است آموزش می‌دهیم و او بازی مورد نظر را انجام می‌دهد

بعد از آن تمرینات هدفمندی توسط درمانگر طراحی می‌شود تا کودک بتواند فعالیت عضلات دهانی خود را هنگام تولید صدای ز کنترل نماید این تمرینات حرکات زبان و لب‌ها در آینه و همچنین حسگرهای بیوفید بک و بازی‌های تعاملی به کودک ارائه می‌گردد. استفاده از تقویت مثبت در طول جلسات و تمرین در منزل از کلیدهای موفقیت در آموزش صدای ز و درست گفتن آن است

مزایای استفاده از بیوفیدبک در آموزش صدای “ز”

افزایش آگاهی کنترل بیشتر روی عضلات افزایش انگیزش و کاهش اضطراب از مزایای استفاده از بیوفید بک در آموزش صداها مخصوصاً آموزش صدای ز است. این روش درمانی تکمیل کننده سایر روش‌های درمانی بوده و برای موفقیت در آن صبر و حوصله و تخصص مهم است در استفاده از بیوفیدبک باید بدانیم که این دستگاه و روش باید توسط یک گفتار درمانگر مجرب انجام

آموزش صدای “ز” به کودکان با روش سمعی بصری در گفتاردرمانی

در این روش درمانی از حواس شنوایی و بینایی کودک برای تسهیل یادگیری صدای ز استفاده می‌کنیم در ادامه روش‌های متفاوتی را در درمان صدای ز برای شما می‌آوریم. می‌توانید کارت‌های تصویری را تهیه کنید که در آن تصاویر اشیا حیوانات افراد یا چیزهایی که با صداهای مختلف مخصوصاً صدای ز شروع می‌شوند را تهیه کنید و از کودک بخواهید که نام آنها را برای شما بگوید برای این کار می‌توانید از تصویری مانند تصویر  زنبور، زرافه و زنجبیل استفاده نمایید.

می‌توانید از فیلم‌های آموزشی استفاده نمایید که کوتاه و جذاب هستند و در آن شخصیت‌های فیلم چه افراد واقعی و چه شخصیت‌های کارتونی صدای زرا به صورت مکرر واضح و زیاد تولید می‌کنند. اگر کودک به استفاده از کامپیوتر و موبایل علاقه دارد می‌توانید از این وسیله استفاده نمایید مثلاً پاورپوینت‌هایی را آماده کنید که در آن تصاویر و کلماتی که با حرف ز شروع می‌شوند را قرار دهید و از کودک بخواهید که آنها را نام ببرد.

تمرینات شنیداری برای آموزش صدای ز

برای آموزش صدای ز می‌توانیم از تمرینات شنیداری استفاده نماییم برای این کار کودک را تشویق می‌کنیم که به صداها گوش کند صداهای مختلفی که صدای ز دارند مانند وزوز زنبور سید دایه بسته شدن زیپ برای کودک پخش می‌کنیم و کودک را تشویق می‌کنیم که حدس بزند هر صدا مربوط به کدام شی است

استفاده از آهنگ‌ها و شعرها و قصه‌گویی یکی دیگر از روش‌ها برای آموزش صدای ز است از آهنگ‌ها و شعرهایی که صدای ز زیادی را دارند استفاده کنید داستان‌هایی را برای کودک بگویید که در آن صدای ز بسیار زیاد است و کودک آنها را بشنود

ترکیب شنوایی و بینایی برای آموزش صدای ز

در این روش همزمان کودک به تصاویری نگاه می‌کند و صداهایی برای کودک پخش می‌شود و کودک باید صدای مربوط را با تصویر مربوطه مرتبط نماید. تصاویری را به کودک نشان می‌دهیم و همزمان ودک صدای مربوط به هر تصویر را می‌شنود به این روش ما می‌توانیم به کودک کمک کنیم که صدای ز را تولید نماید