صدای ش با کنار هم قرار دادن دندان ها و آوردن گوشه های لب به سمت وسط ایجاد می شود، بنابراین لب ها مانند یک بوسه به هم می رسند. وسط زبان فقط کمی بالا می آید و به سختی گوشه های دندان های بالایی را بدون تماس با سقف دهان لمس می کند.
برای دریافت مشاوره و راهنمایی رایگان با متخصصان گفتار درمانی و کاردرمانی یاشام تماس بگیرید.
قسمت جلوی زبان کمی پایین میآید، اما با هیچ چیز دیگری در دهان تماس نمیگیرد. صدای /ش/ یک صدای بدون لرزش گلو است. عدم لرزش گلو به این معنی است که آنچه ما هنگام ایجاد صدای /ش/ می شنویم تنها از عبور هوا از دهان می آید و ارتعاشی در تارهای صوتی وجود ندارد. محدوده طبیعی ایجاد این صدا در کودکان سه سالگی است.
اغلب، کودکان میتوانند این صدا را به تنهایی بیان کنند، اما ممکن است در استفاده منظم از آن در کلمات و مکالمات مشکل داشته باشند. اگر فرزندتان تا سه سالگی هنوز در تلفظ یا استفاده منظم از صدای /ش/ مشکل دارد. توصیه میشود از متخصصان مرکز آموزش و پرورش و توانبخشی اختلالات یادگیری یاشا و یاشام کمک بگیرید.
هرچه زودتر مشکل گفتاری را شناسایی و درمان کنید، رفع آن آسانتر خواهد بود. فرقی نمیکند فرزندتان صحبت کردن را یاد بگیرد یا روی قسمتهای مشکلدار خاصی کار کند، تمرین فن بیان با فرزندتان راهی عالی برای گذراندن وقت با فرزندتان و تحریک رشد گفتار او است.
روشهای آموزش صدای ش:
برای آموزش صدای ش به کودکان، می‌توان از روشهای مختلفی استفاده کرد. در اینجا چند روش ساده و مؤثر آورده شده است:
استفاده از آینه برای آموزش صدای ش
یک آینه جلوی کودک قرار دهید و به او نشان دهید که چگونه باید لب‌ها و زبان خود را برای ایجاد صدای ش قرار دهد. لب‌ها باید مانند یک بوسه به هم برسند و وسط زبان باید کمی بالا بیاید و به سختی گوشه‌های دندان‌های بالایی را لمس کند، اما با سقف دهان تماس نداشته باشد. قسمت جلوی زبان باید کمی پایین بیاید، اما با هیچ چیز دیگری در دهان تماس نداشته باشد.
استفاده از تصاویر
از تصاویری استفاده کنید که کلماتی با صدای ش را نشان می‌دهند. به عنوان مثال، می‌توانید از تصاویری از یک شال، یک شتر، یک شامپانزه، یک شیشه یا یک شادی استفاده کنید. به کودک بگویید که کلمه را صدای دهد و همزمان تصویر را به او نشان دهید.
استفاده از بازی
بازی‌ها میتوانند روشی سرگرم‌کننده و مؤثر برای آموزش صدای ش باشند. به عنوان مثال، می‌توانید بازی «شیپور زدن» را انجام دهید. به کودک بگویید که لب‌هایش را مانند یک بوسه به هم برساند و وسط زبانش را بالا بیاورد. سپس، از او بخواهید که نفس بکشد و هوا را از بین لب‌هایش خارج کند. این کار صدای شیپور را ایجاد می‌کند.
تکرار
کلماتی با صدای ش را با کودک تکرار کنید. به عنوان مثال، می‌توانید بگویید: «شال، شتر، شامپانزه، شیشه، شادی، شگفت‌انگیز». تکرار کلمات به کودک کمک می‌کند تا صدای ش را یاد بگیرد و به آن عادت کند.
با استفاده از این روش‌ها، می‌توانید به کودک خود کمک کنید تا صدای ش را به درستی بیان کند.
در اینجا چند نکته امتحان شده و واقعی از مرکز آموزش و پرورش و توانبخشی اختلالات یادگیری یاشا و یاشام برای صدای /ش/ آورده شده است:
نشانه های کلامی در صدای ش
هنگامی که یک صدا را با کودک خود تمرین می کنید، مهم است که صدا را به طور واضح و به آرامی به خودی خود تکرار کنید. بنابراین کودک شما متوجه می شود که روی چه چیزی تمرکز می کنید. این همچنین مثال خوبی از صدایی است که باید تقلید کند.
با «/ش/، /ش/، /ش/» شروع کنید و فرزندتان را تشویق کنید که صدا را تکرار کند. اگر کوچولوی شما مشکل دارد، سعی کنید از او بخواهید صدای بلند /ای/ را بگوید و او را راهنمایی کنید تا آن را به صدای /ش/ تبدیل کند. از فرزندتان بخواهید صدای بلند /ای/ را به صورت زمزمه بگوید و سپس گوشه های دهانش را به شکل بوسه به هم بچسباند. این به گفتن صدای /ش/ منجر شود.
بعد از اینکه فرزندتان توانست به تنهایی صدای /ش/ را بسازد و از آن استفاده کند، با هجاها، کلمات کوچک و در نهایت جملات تمرین کنید.
نشانه های بصری صدا
کوچولوهای شما احتمالاً از قبل با صدای /ش/ به شکل “ششششش” آشنا هستند. وقتی کودک فردی را می بیند که لب هایش به هم چسبیده است و انگشتش روی آن قرار گرفته است، معمولا نماد ساکت بودن را تشخیص می دهد. از این آشنایی برای کمک به آموزش نشانه به کودک خود برای ایجاد صدای /ش/ استفاده کنید.
انگشت خود را روی لب های خود در علامت “سس” قرار دهید و کودک خود را تشویق کنید تا شما را “خفه کند”. به تدریج، کودک شما با ایجاد صدای /ش/ راحتتر میشود و میتواند از آن در هجاها و کلمات نیز استفاده کند.
نشانه های لمسی در صدای ش
وقتی صدای /ش/ به درستی تلفظ شود، جریان کوچکی از هوا از بین لب ها خارج می شود. از کوچولوی خود بخواهید در حالی که صدا را ایجاد می کنید تا هوا را حس کند، دستش را جلوی لب های شما بگذارد. سپس، از او بخواهید در حالی که صدا میدهد، دستش را جلوی دهانش بگذارد. آیا او می تواند هوا را احساس کند؟
این علامتی است که او میتواند از آن برای تشخیص درست صدا استفاده کند. فعالیتهای جذاب برای آموزش صدای ش از فرزندتان بخواهید که به شما کمک کند تا قبل از خواب یا زمان خواب «زمان آرام» در خانه در نظر بگیرید. با فرزندتان همه چیز را «شششش» راه بروید: «سس، در! سس، کاناپه! وقت خواب است!» این روش سرگرم کننده برای تمرین است که بچه‌ها دوست دارند. تنها در چند دقیقه «شششش» کردن در خانه، فرزندتان میتواند صدای /ش/ را چندین بار بگوید!
رزرو وقت و پرسش و پاسخ
اگر با اجرای موارد فوق همچنان مشکل برقرار بود با متخصصان مرکز آموزش و تونبخشی اختلالات یادگیری یاشا و مرکز آموزش و توانبخشی آتیه و مرکز گفتار درمانی یاشام تماس یگیرید
بازیهایی برای آموزش صدای ش
در اینجا چند بازی برای آموزش صدای ش به کودکان آورده شده است:
بازی شیپور زدن
این بازی یک راه سرگرم‌کننده برای کمک به کودکان برای یادگیری نحوه ایجاد صدای ش است. یک آینه جلوی کودک قرار دهید. به او نشان دهید که چگونه باید لب‌هایش را مانند یک بوسه به هم برساند و وسط زبانش را بالا بیاورد.
سپس، از او بخواهید که نفس بکشد و هوا را از بین لب‌هایش خارج کند. این کار صدای شیپور را ایجاد می‌کند. از کودک بخواهید که صدای شیپور را با صدای بلندتر و بلندتر بزند.
بازی پنهان کردن شی
این بازی به کودکان کمک می‌کند تا صدای ش را در کلمات شنیده و تکرار کنند. چند شی را جمع‌آوری کنید که با صدای ش شروع می‌شوند، مانند شال، شتر، شامپانزه، شیشه، شادی، شگفت‌انگیز. شی‌ها را در یک کیسه یا جعبه قرار دهید. به کودک بگویید که چشمانش را ببندد و یک شی از کیسه یا جعبه بیرون بیاورد. از کودک بخواهید که صدای شی را تکرار کند. سپس، از کودک بخواهید که کلمه‌ای را با آن شی بسازد.
بازی شکار شی
این بازی به کودکان کمک می‌کند تا صدای ش را در محیط اطراف خود شنیده و تکرار کنند. به کودک بگویید که گوش‌هایش را تیز کند و به صدای ش گوش دهد. سپس، به کودک بگویید که هر وقت صدای ش را شنید، دستش را بالا ببرد. به کودک بگویید که صدای ش را در کلماتی که می‌شنود تشخیص دهد.
بازی آواز خواندن
آواز خواندن یک راه عالی برای کمک به کودکان برای تمرین صدای ش استبه کودک آهنگ‌هایی را آموزش دهید که با صدای ش شروع می‌شوند، مانند «شنگول و منگول»، «شازده کوچولو»، «شغال و روباه» و «شب شیشه‌ای». از کودک بخواهید که همراه شما آواز بخواند. با انجام این بازی‌ها، می‌توانید به کودک خود کمک کنید تا صدای ش را به درستی بیان کند.