آگاهی واجی توانایی شنیدن، شناسایی و دستکاری اصوات زبان است. این مهارت پایه و اساس خواندن، نوشتن و هجی کردن را تشکیل می‌دهد. آگاهی واجی یکی از مهارتهای مهم برای یادگیری خواندن و نوشتن است. والدین با تمرینات متنوعی می توانند این مهارت را گسترش دهند.
همکاران ما در مرکز توانبخشی یاشام با خدمات گفتار درمانی، کاردرمانی، روانشناسی و آموزش آماده ارایه خدمات می باشند. همکاران بخش گفتار درمانی مشاورات رایگان لازم را در صورت نیاز به شما ارایه خواهند نمود. با ما تماس بگیرید.
کودکان با آگاهی واجی خوب می‌توانند:
صداهای مختلف در یک کلمه را تشخیص دهند:
به عنوان مثال، آنها می‌توانند تشخیص دهند که کلمه “سیب” از سه صدا تشکیل شده است: /س/، /ی/ و /ب/.
کلمات را به هجاها تقسیم کنند:
به عنوان مثال، آنها می‌توانند کلمه “مدرسه” را به دو هجا “مَد-رَ-سِه” تقسیم کنند.
کلمات را با صداهایشان قافیه‌پردازی کنند:
به عنوان مثال، آنها می‌توانند کلماتی را پیدا کنند که با کلمه “گربه” قافیه‌پردازی می‌کنند، مانند “کبوتر” و “سگ”.
کلمات را بر اساس صداهایشان دستکاری کنند:
به عنوان مثال، آنها می‌توانند با حذف اولین صدای کلمه “ماشین” کلمه “آشین” را بسازند. آگاهی واجی مهارتی است که به طور طبیعی در کودکان در سنین پیش دبستانی. با این حال، فعالیت‌هایی وجود دارد که می‌توانید برای کمک به فرزندتان در تقویت این مهارت انجام دهید.
برخی از فعالیت‌های آگاهی واجی عبارتند از:
بازی‌های قافیه‌پردازی:
با هم شعر بخوانید و روی کلمات قافیه‌دار تأکید کنید. با هم بازی‌های قافیه‌سازی بسازید. از فرزندتان بخواهید کلمات قافیه‌دار با یک کلمه ی مشخص پیدا کند.
تقسیم کلمات به هجاها:
کلمات را به هجاها تقسیم کنید و از فرزندتان بخواهد آنها را تکرار کند. با دست یا پاهایتان هجاها را روی زمین
ضربه بزنید و از فرزندتان بخواهید آنها را بشمارد. بازی‌هایی بسازید که شامل جدا کردن کلمات به هجاها باشد.
بازی‌های صداها:
به صداهای مختلفی که در اطرافتان می‌شنوید گوش دهید و از فرزندتان بخواهید آنها را شناسایی کند. با صداهای مختلف حیوانات، ماشین‌ها و غیره بازی‌های صدا سازی انجام دهید. از اسباب‌بازی‌ها یا تصاویر برای نشان دادن صداهای مختلف استفاده کنید و از فرزندتان بخواهید آنها را نام ببرد.
اگر نگران پیشرفت فرزندتان در آگاهی واجی هستید، با معلم یا متخصص گفتگو کنید.
برای آموزش آکاهی واجی به کودکان چه کارهایی را باید انجام دهیم
آموزش آگاهی واجی به کودکان از سنین پایین بسیار مهم است، زیرا این مهارت پایه و اساس خواندن و نوشتن را تشکیل می‌دهد. فعالیت‌های سرگرم‌کننده و جذاب زیادی وجود دارد که می‌توانید از آنها برای آموزش آگاهی واجی به فرزندتان در خانه استفاده کنید. در اینجا چند ایده آورده شده است:
بازی‌های قافیه‌پردازی:
با هم شعر بخوانید و روی کلمات قافیه‌دار تأکید کنید.
با هم بازی‌های قافیه‌سازی بسازید.
از فرزندتان بخواهید کلمات قافیه‌دار با یک کلمه ی مشخص پیدا کند.
تقسیم کلمات به هجاها:
کلمات را به هجاها تقسیم کنید و از فرزندتان بخواهد آنها را تکرار کند.
با دست یا پاهایتان هجاها را روی زمین ضربه بزنید و از فرزندتان بخواهید آنها را بشمارد.
بازی‌هایی بسازید که شامل جدا کردن کلمات به هجاها باشد.
بازی‌های صداها:
به صداهای مختلفی که در اطرافتان می‌شنوید گوش دهید و از فرزندتان بخواهید آنها را شناسایی کند.
با صداهای مختلف حیوانات، ماشین‌ها و غیره بازی‌های صدا سازی انجام دهید.
از اسباب‌بازی‌ها یا تصاویر برای نشان دادن صداهای مختلف استفاده کنید و از فرزندتان بخواهید آنها را نام ببرد.
فعالیت‌های دیگر آگاهی واجی:
به فرزندتان در خواندن کتاب کمک کنید و روی صداهای مختلف در کلمات تأکید کنید.
با فرزندتان بازی‌های کلمه‌ای مانند “معما” و “اسم بگو” انجام دهید.
به فرزندتان اجازه دهید با حروف و کلمات بازی کند.
نکات مهم در تمرینات آگاهی واجی:
فعالیت‌ها را کوتاه و سرگرم‌کننده نگه دارید.
در سطح فرزندتان کار کنید و به تدریج سختی فعالیت‌ها را افزایش دهید.
مثبت و مشوق باشید و از پیشرفت فرزندتان تعریف کنید.
اگر نگران پیشرفت فرزندتان هستید، با معلم یا متخصص گفتگو کنید.
تقویت توجه و تمرکز شنیداری
تقویت توجه وتمرکز شنیداری توجه وتمرکز شنیداری و آگاهی واجی از مهارت ها وتوانایی های بسیار مهم است. هریک از دانش آموزان جهت طی نمودن مقاطع تحصیلی ملزم به داشتن آن است. تقویت این مهارتها در دانش آموزانی که مشکل یادگیری (بخصوص در املا نوشتن عملکرد پایینی دارند.) مهم است.