تواناییهای کودکان چهار ساله تواناییهای خاصی هستند که این تواناییهای مختص ۴ سالگی یا ۴۸ ماهگی است. آگاهی و شناخت این مهارتها می تواند ما را در قضاوت در مورد تواناییهای این کودکان کمک کند.
با آگاهی از تواناییهای کودکان ۴۸ ماهه می توانیم نقاط قوت و ضعف کودک خود را شناسایی کنیم و در جهت تقویت و یا افزایش این مهارتها گامهای اساسی را برداریم.
اگر پاسخ شما به این سوالات در ۵۰ درصد موارد نه بود حتما با متخصص گفتاردرمانی و کاردرمانی مرکز جامع گفتاردرمانی و کاردرمانی تبریز تماس بگیرید و راهنمایی های لازم را از ایشان بگیرید.
تواناییهای کودکان چهار ساله در حیطه برقراری ارتباط
رشد سریع مهارتهای ارتباطی از ویژگیهای کودکان 4 ساله است. در این سن آنها مهارتهای گوش دادن، همکاری و استفاده از کلمات برای نیازهای خود هستند.
مهارت های زبانی در تواناییهای کودکان چهار ساله
در چهارسالگی کودکان از جلملات پیچیده استفاده نموده، سوال می پرسند، داستان می گویند و از تجارب خود صحبت می نمایند.
مهارت های اجتماعی در تواناییهای کودکان چهار ساله
کودکان ۴ ساله در این سن نحوه برقراری ارتباط موثر را یاد می گیرند و با اطرافیان، خانواده و دوستان خود ارتباط برقرار کرده و در فعالیتهای گروهی شرکت می کنند.
مهارت های شنیداری در تواناییهای کودکان چهار ساله
یدگیری و تکمبل مهارت گوش دادن فعالانه درکودکان ۴ ساله رخ می دهد. مدت زمان توجه آنها بیشتر شده در مکالمات شرکت کرده و می توانند نظرات دیگران را جویا شوند.
مهارت های حل مسئله در تواناییهای کودکان چهار ساله
در این سن کودکان از کلمات و زبان برای حل مشکلات و اختلالاف استفاده می کنند از خواسته ها و نیازهای خود صحبت کرده و راه حلهای مشکلات خود را می یابند.
تقویت مهارت های ارتباطی کودک ۴ ساله
فعالانه با کودک خود ارتباط برقرار کرده به او توجه کرده و به کودک خود گوش فرا دهید. سوالات انتها باز که پاسخشان یک کلمه نیست به رشد و تحول مهارتهای فکری وزبانی کودکان کمک می کند.
خواندن داستان یکی از راههای تقویت مهارتهای زبانی و اجتماعی است. خواندن داستان و بازی کردن با او مهارتهای زبانی و اجتماعی کودکان را تقویت می نماید. کودک برای یاد گرفتن چگونگی ارتباط باید در معرض موقعیتهای اجتماعی قرار گیرد تا بتواند راههای موثر برقراری ارتباط را یاد بگبرد.
بازیها می توانند مهارتهای ارتباطی کودکان 4 ساله را تقویت و متحول نمایند. در زیر تعدای بازی برای رشد و تقویت مهارتهای شناحتی شما ارایه گردیده است. شما می توانید آنها را درخانه بازی کرده و مهارتهای ارتباطی فرزندتان را تقویت نمایید.
یک کلاغ چهل کلاغ برای تقویت مهارتهای ارتباطی کودک 4 ساله
در این بازی کودک یک کلمه را در گوش کودک دیگر می گوید و او همین کار را با نفر بعدی انجام می دهد. هدف این است که پیام بی کم وکاست به نفر آخر برسد هدف این بازی تقویت مهارتهای گوش دادن و زبان بیانی کودک است.
تماشاخانه برای تقویت مهارتهای ارتباطی کودک 4 ساله
برای تقویت بیان احساسات و رشد داستانگویی و انسجام کلامی بازی بسیار خوبی است. یک کودک سناریو بازی را مشحص می کند و بقیه باید براساس سناریو گفته شده نقش بازی کنند.
پانتومیم برای تقویت مهارتهای ارتباطی کودک 4 ساله
با استفاده از این بازی می توانید مهارتهای ارتباطی کودک خود را بهبود دهید کودکان به تنهایی یا در یک تیم چند نفره قرار گیرند و یک نفر کلمه یا عبارتی را با پانتومیم نشان دهد و بقیه باید آنرا حدس بزنند.
جفت های معروف برای تقویت مهارتهای ارتباطی کودک 4 ساله
برای تقویت مهارتهای گوش دادن و همکاری می توانید این بازی را انجام بدهید. کودکان تیمهای دونفرهستند . و یک چفت کارت مشابه را می کشند و باید بدون حرف زدن و فقط با ایما و اشاره جفت تصویر مربطه را به تیم مقابل نشان دهند و آنرا باید آنها حدس بزنند.
بازی های تخته ای برای تقویت مهارتهای ارتباطی کودک 4 ساله
در این بازی تصاویری بر روی تخته به افراد نشان داده می شود و از کودک می پرسیم که اسم من چیست؟ یا آیا من می توانم؟ و توضیح می دهیم. با استفاده از این بازی حل مسئله، پیروی از دستورالعمل و مهارتهای گوش دادن تقویت می گردد.
بازی با عروسک برای تقویت مهارتهای ارتباطی کودک 4 ساله
در این بازی می توانیم مهارتهای حل مسئله، داستان سرایی و بیان احساسات فرد را با استفاده از بازی با عروسکها تقویت نماییم.
خواندن کتاب برای تقویت مهارتهای ارتباطی کودک 4 ساله
با استفاده از بازی کتابخوانی و پرسیدن سوال و بازگویی داستان مهارتهای گوش دادن درک مطلب و بیان تقویت می گردد.
با بازی کردن با کودکان خود، می توانید به آنها کمک کنید تا مهارت های ارتباطی خود را تقویت کنند و برای زندگی موفق در جامعه آماده شوند.
در زیر لیستی از سوالات برای بررسی تواناییهای ارتباطی کودکان 4 سال برای شما پیشنهاد شده است شما با پاسخ دادن به این سوالات می توانید وضعیت و تواناییهای ارتباطی کودک خود را بسنجید. پیش از پاسخ دادن مطمئن شوید که هر فعالیت را در مورد فرزندتان مشاهده یا تجربه کرده اید .
١-آیا کودک حداقل سه مورد ازیک مقوله متداول را نام می برد؟ برای مثال ، اگر شما به کودک می گویید،”اسم چند تا خوراکی را به من بگو” آیا کودک در پاسخ چیزهایی مثل،”غذا، میوه، شیرینی و تخم مرغ” را نام می برد. یا اگر بگویید،”اسم چند تا حیوان را به من بگو. ” آیا کودک در پاسخ چیزهایی مثل “گاو ، سگ و فیل” را نام می برد؟
٢- آیا کودک به سوالات زیر پاسخ می دهد: “وقتی گرسنه هستی چکار می کنی؟”(پاسخ های قابل قبول شامل موارد زیر هستند: “غذا می خورم”،”از کسی می خوام که چیزی به من بده تا بخورم”و“نان،بیسکویت و…می خورم”لطفا پاسخ کودک را بنویسید.
٣- آیا هنگام تعریف کردن در مورد چیزهای آشنا، حداقل دو مورد را درباره آن بیان می کند؟ برای مثال اگر بپرسید بگو “توپت چه جوریه؟” آیا چیزی مثل “اون گرده”،”بزرگه”،”اونو شوت می کنم” رامی گوید ؟
۴- آیا کودک مواردی مثل “ها” نشانه جمع،”_م،یم”نشانه گذشته،”می” نشانه استمرار را در کلمات بکار می برد؟ برای مثال ، آیا کودک شما چیزهایی مثل ،”من گربه ها را می بینم”،”من دارم بازی می کنم” یا “توپ را شوت کردم” را می گوید؟
۵- اگر بدون هیچ اشاره ای آنچه را که گفته اید، تکرار نکنید، آیا کودک از سه دستوری که ربطی به یکدیگر ندارند پیروی می کند؟ شما باید هر سه دستور را پشت سرهم و قبل از اینکه کودک شروع به انجام دادن آنها نماید، ارائه دهید. برای مثال ، می توانید سه دستور زیر را به کودک ارائه دهید”دست بزن (کف زدن)،به طرف در برو و بنشین”.
۶- آیا کودک برای ساختن جملات کاملی مثل “من دارم به اون پارک می رم”. “یه اسباب بازی دارین که باهاش بازی کنم ؟” یا “شما هم می آیی؟” از تمام کلمات لازم استفاده می کند؟(برای مثال،”یک”،”آن”،”می” در فعل هایی مثل می روم).
تواناییهای کودکان چهار ساله و حیطه حرکات درشت
حرکاتی مانند راه رفتن، پریدن، دویدن، پایین آمدن، بالا رفتن از پله، سوار قطار شدن و سوار و پیاده شدن از وسایل نقلیه و تمام حرکاتی که عضلات بززرگ بدن احتیاج دارند مهارتهای حرکتی درشت هستند.
در سن 4 سالگی مهارتهای حرکتی درشت کودکان نسبت به قبل پیشرفته تر شده است و می توانند کارهای زیر را انجام بدهند:
می توانند به طبقات بالا و پایین بروند، از پله ها بدون کمک بالا و پایین بروند، به راحتی میتوانند بپرند و بایستند، تعادل خود را به راحتی حفظ می کنند. توپ را با دودست پرتاب کرده و می گیرند. با هر دو پا می توانند شوت کنند. با دست و پا خود را بالا بکشند. اسباب بازیهای بزرگ را بلند کرده و جابجا می کنند. می توانند با الاکنگ و سرسره بازی کنند.
رشد این مهارتها در کودکان مختلف متفاوت است برخی از کودکان، این مهارتها را سریع و برخی دیگر کند تر این مهارتها را کسب می نمایند.
اگر شما به نگران رشد مهارتهای حرکتی کودک خود هستید می توانید با متخصصان یاشام تماس بگیرید و رایگان مشاوره دریافت نمایید.
تسهیل رشد مهارتهای حرکتی درشت کودکان 4 ساله
اجازه فعالیت در محیطهای مختلف را به کودکان خود بدهید. درقالب بازی اجازه رشد و تمرین مهارتهای حرکتی را بدهید. انتظارات معقول و در سطح سن از کودک خود بخواهید. فرصتهای مناسب و کافی را برای رشد مهارتهای حرکتی درشت کودکان بدهید.
بازیهایی برای توانایی حرکات درشت کودکان ۴ ساله در منزل
بازیهای حرکتی درشت برای کودکان ۴ ساله، به رشد مهارتهای حرکتی بدنی آنها کمک میکند که شامل هماهنگی، تعادل، قدرت و انعطافپذیری میشود. این بازیها همچنین به کودکان کمک میکنند تا انرژی خود را تخلیه کنند و از نظر ذهنی و جسمی سالم بمانند. در اینجا چند بازی حرکتی درشت برای کودکان ۴ ساله در منزل آورده شده است:
بازی لی لی برای تقویت مهارتهای حرکتی درشت کودکان 4 ساله:
در این بازی خطوط و اشکالی روی زمین کشیده می شود و از کودک می خواهیم با یک پا راه رفته، پریده و از خط عبور نماید برای افزایش چالش می توانید از کودک بخواهید که با چشمان بسته یا دستهای پر اینکار را انجام دهد. این بازی تعادل، هماهنگی دست و پا و هماهنگی حرکتی را افزایش میدهد.
بازی قایم موشک برای تقویت مهارتهای حرکتی درشت کودکان 4 ساله:
در این بازی یک نفر چشمان خود را می بندد و بقیه پنهان می شوند و بعد از مدت زمانی اندک کودک چشمان خود را باز می کند و به دنبال کودکان دیگر می گردد با این بازی سرعت، چابکی، هماهنگی، توجه و تمرکز کودک افزایش می یابد.
بازی توپ بازی برای تقویت مهارتهای حرکتی درشت کودکان 4 ساله:
در این بازی کودک با توپ بازیهای مختلفی را انجام می دهد. این بازیها شامل پرتاب و گرفتن توپ، شوت کردن، با دست یا پا زدن توپ. این بازی هماهنگی، قدرت و انعطاف پذیری کودک شما را افزایش می دهد.
بازی تقلید و دنباله روی برای تقویت مهارتهای حرکتی درشت کودکان 4 ساله:
یک نفر حرکاتی را انجام میدهد و بقیه کودکان به آن نگاه کرده و آن حرکات را تقلید و کپی می نمایند برای افزایش پیچیدگی می توانید حرکات را پیچیده تر نمایید. انجام این بازی هماهنگی، چابکی و دقت و بیان حرکتی کودک را افزایش می دهد.
بازی پرش برای تقویت مهارتهای حرکتی درشت کودکان 4 ساله:
این بازی با پرش از روی موانع و پریدن از بین میله ها و غیره انجام می گیرد. این بازی قدرت، انعطاف پذیری و تعادل را بهبود می بخشد.
رعایت ایمنی هنگام بازی با کودکان ۴ ساله، مهم است. مراقب افتادن و آسیب رسیدن به کودکان باشید. همچنین، بازیها را کوتاه و مفرح نگه دارید تا کودکان خسته یا بیحوصله نشوند.
پیش از پاسخ دادن مطمئن شوید که هر فعالیت را در مورد فرزندتان مشاهده یا تجربه کرده اید.
١- زمانی که یک توپ بزرگ را برای کودک پرت می کنید، آیا آن را با هر دو دستش می گیرد؟ شما باید حدود ١.۵ متر از کودک فاصله داشته و برای این کار به او دو یا سه بار فرصت دهید؟
٢- آیا کودک بدون اینکه کسی به او کمک کند، از پله های سرسره بالا رفته و سپس از بالای آن سر می خورد؟
٣- آیا کودک در حالت ایستاده، بازویش را تا سطح شانه بالا می برد و توپ را به طرف جلو و به سمت فردی که در فاصله حدود ٢ متری از او ایستاده است،پرتاب می کند؟ (چنانچه توپ از دست کودک بیفتد، توپ را رها کند یا توپ را بدون بالا بردن دستش پرتاب کند،پاسخ “خیر” را علامت بزنید.)
۴- آیا کودک می تواند حداقل یکبار و بدون اینکه تعادلش را از دست بدهد، با پای راست یا پای چپ خود لی لی کند؟
۵- آیا کودک می تواند در حالت ایستاده و جفت پا ، نیم متر به جلو بپرد؟
۶-آیا کودک بدون اینکه به چیزی یا جایی تکیه دهد و بدون از دست دادن تعادلش، حداقل به مدت ۵ ثانیه روی یک پا می ایستد؟ قبل از اینکه به این سوال پاسخ دهید، می توانید برای این کار دو یا سه بار به کودک فرصت دهید.
تواناییهای کودکان چهار ساله و حیطه حرکات ظریف
حرکاتی که توسط دستها و عضلات کوچک دستها انجام می شود و به هماهنگی ظریف آنها نیاز است حرکات ظریف گفته می شود. این حرکات در فعالیتهای روزمره مانند نوشتن، لباس پوشیدن و غذا خوردن نقش دارند.
کودکان 4 ساله مهارتهای حرکتی ظریف خود را دایما رشد داده و متکامل می نمایند. در این سن کودکان فعالیتهای زیر را انجام می دهند.
استفاده از قاشق و چنگال، پوشیدن و درآوردن لباس، طراحی اشکال ساده، خط کشیدن با مداد و خودکار، استفاده از قیچی برای برش کاغذ، چسباندن اشیا با چسب، دستکاری مواد و بازی با خمیر. برای رشد، توسعه و تکامل مهارتهای حرکتی ظریف ایجاد فرصتهایی برای تحریک و تقویت اهمیت زیادی دارد.
چند ایده برای فعالیت های سرگرم کننده و آموزشی :
بازی با رنگ، خمیر بازی و مداد رنگی برای رشد و توسعه مهارتهای حرکتی ظریف مهم است. بازی با پازلهای کوچک و جورچین نیز در این حیطه به این کودکان کمک می کند. در کارهای روزمره مانند آشپزی و باغبانی از کودک خود کمک بخواهید.
بازی با لگو و پازل به رشد و تکامل حرکات ظریف کودک کمک می کند.
اگر نگران مهارتهای حرکتی ظریف کودک خود هستید با متخصصان گفتار درمانی و کاردرمانی یاشام تماس بگیرید.
بازیهای تقویت کننده مهارت های حرکتی ظریف کودکان 4 ساله :
بازی با گیره کاغذ برای تقویت مهارتهای حرکتی ظریف کودکان 4 ساله:
گیره های کاغذی رنگارنگ به کودک بدهید و به او بگویید که روی یک صفحه کاغذ بچسباند. می توانید از کودک بخواهید که الگوهای متفاوتی را با چسباندن گیره های کاغذی ایجاد نماید.
بازی با مدادرنگی برای تقویت مهارتهای حرکتی ظریف کودکان 4 ساله:
از کودک بخواهید که با مداد رنگی نقاشی بکشد و رنگ آمیزی کند می توانید از او بخواهید که الگوهای ساده یا پیچیده بکشد و بدین صورت تکلیف را پیچیده تر نمایید.
بازی با مهر برای تقویت مهارتهای حرکتی ظریف کودکان 4 ساله:
می توانید مهرهای کودکانه از بازار بخرید و از کودک بخواهید که روی کاغذ بزند می توانید از کودک بخواهید که الگوهای متفاوتی را ایجاد کند و یا یک تصویر را کامل نماید.
بازی با لگوها برای تقویت مهارتهای حرکتی ظریف کودکان 4 ساله:
می توانید همراه کودک خود با لگو ها در یک سطح صاف بازی کنید و از او بخواهید که الگوها، ساختمان یا برج را بسازد. رفته رفته زرحها را پیچیده تر نمایید.
بازی با بریدن برای تقویت مهارتهای حرکتی ظریف کودکان 4 ساله:
کاغذ و قیچی را دراختیار کودک خود قرار دهید از او بخواهید که کاغذ را قیچی نماید. رفته رفته شکلها و الگوهای پیچیده تری را بسازید و از کودک خود بخواهید که آها را قیچی نماید.
اینها فقط چند نمونه از بازی هایی هستند که می توانند به تقویت مهارت های حرکتی ظریف کودکان 4 ساله کمک کنند. با کمی خلاقیت می توانید بازی های بیشتری برای کودکان خود طراحی کنید.
بازیهایی برای تقویت مهارتهای حرکتی ظریف کودکان ۴ ساله در منزل
مهارتهای حرکتی ظریف به فعالیتهایی گفته می شود که فرد با استفاده از دستها و انگشتان آنها را انجام میدهد. این فعالیتها، فعالیتهایی مانند نوشتن، غذا خوردن و لباس پوشیدن است. اوج رشد مهارتهای جرکتی ظریف سنین 3 تا 5 سال است و بازیها می تواند رشد آنها را بیشتر کرده و توسعه بدهد.
بازیهای لازم برای تقویت مهارتهای حرکتی ظریف کودکان ۴ ساله
بازی با مهره ها برای تقویت مهارتهای جرکتی ظریف کودکان 4 ساله:
استفاده از مهره های پلاستیکی، چوبی و فلزی ابزار بسیار عالی برای تقویت مهارتهای حرکتی ظریف هستند. اشمال مختلفی مانند دایره، مربع یا اشکال دیگر را بدهید و از او بخواهید تا مهره ها را بر آن اساس مرتبط نماید. از کودک می توانید بخواهید که مهره ها را از یک ظرف به ظرف دیگر منتقل نماید.
بازی با دکمه ها برای تقویت مهارتهای حرکتی ظریف کودکان 4 ساله:
با استفاده از دکمه ها می توانید بازیهایی را برای تقویت مهارتهای حرکتی ظریف کودکان طراحی و اجرا نمایید. می توانید دکمه ها را به یک پارچه نصب نمایید و از کودک بخواهید که دکمه ها را بسته و یا باز کند.
بازی با قیچی برای تقویت مهارتهای حرکتی ظریف کودکان 4 ساله: در سن 4 سالگی کودک می تواند مهارت قیچی کردن را بیاموزد و انجام بدهد. به کودک خود یاد دهید که چگونه بصورت ایمن از قیچی استفاده نماید. ابتدا کار را با کاغذها و طرحهای بزرگ شروع و سپس رفته کاغذ و طرح را پیچیده تر و شکل را کوچکتر نمایید.
بازی با رنگ آمیزی برای تقویت مهارتهای حرکتی ظریف کودکان 4 ساله:
استفاده از مداد رنگی و ماژیک می تواند مهارتهای حرکتی ظریف کودکان را تقویت نماید. ابتدا از کودک بخواهید اشکال ساده تر و سپس رفته رفته تصاویر را پیچیده تر نمایید و از کودک بخواهید آنرا رنگ نماید.
بازی با پختن و آشپزی برای تقویت مهارتهای حرکتی ظریف کودکان 4 ساله:
برای تقویت مهارتهای حرکتی ظریف کودکان می توانید از بازی پخت و پز و آشپزی استفاده نمایید. از کودک خود بخواهید که کارهای ساده ای چون مخلوط کردن، اندازه گیری مواد و چرخاندن دستیگره را انجام دهد.
اینها فقط چند نمونه از بازی هایی هستند که می توانند به تقویت مهارت های حرکتی ظریف کودکان ۴ ساله کمک کنند. با کمی خلاقیت، می توانید بازی های جدید و سرگرم کننده ای برای کودک خود ایجاد کنید.
در اینجا آزمون مهارتهای حرکتی ظریف برای شما ارایه شده است با دقت به آن پاسخ دهید تا وضعیت مهارت حرکتی ظریف فرزندتان را بررسی نمایید. پیش از پاسخ دادن مطمئن شوید که هر فعالیت را در مورد فرزندتان مشاهده یا تجربه کرده اید .
١- آیا کودک قطعات یک اسباب بازی جورچین شش تکه ای (پازل ۶ تکه ای ) را بطور صحیح کنار یکدیگر قرار می دهد؟ اگر اسباب بازی موجود نبود ،یک صفحه از یک مجله را که روی آن یک تصویر بزرگ است بردارید و آن را به شش قسمت ببرید.آیا کودک شما آنها را بطور صحیح کنار یکدیگر قرار می دهد ؟
٢-آیا کودک با باز و بسته کردن قیچی ، کاغذ را از وسط و تقریبا در یک خط صاف ، قیچی می کند ؟
٣-آیا کودک با نگاه کردن به اشکال زیر، حداقل سه تا از آنها را روی یک ورق کاغذ رسم می کند ؟ البته او نباید کاغذ خود را بر روی این اشکال بگذارد و آنها را کپی کند.آنچه کودک رسم می کند،از نظر طرح باید مشابه اشکالی باشند که به او نشان داده اید ، ولی اندازه آنها می تواند متفاوت باشد .
۴-آیا کودک دگمه یا دگمه ها را باز می کند؟ برای انجام این کار، او می تواند از لباس خودش یا لباس عروسک استفاده کند .
۵-آیا کودک در کشیدن تصویر افراد یا تصویر آدمک ،حداقل سه مورد از موارد زیر را رسم می کند: سر، چشم ها، بینی،دهان،کردن، مو، تنه، بازوها، دست ها، ران، و یا پاها(کف پا) ؟
۶-آیا کودک هنگام رنگ آمیزی یک تصویر ،اکثرا داخل خطوط آن رنگ می کند؟(هنگام رنگ کردن یک تصویر نباید بیش از ٠.۵ سانتی متر از خطوط تصویر بیرون برود.)
مهارتهای حل مسئله در کودکان ۴ ساله
فهمیدن اینکه مشکلات راه حل و روشی دارند و برای رسیدن به یک هدف راه حلهای مختلفی وجود دارد در سن 4 سالگی آغاز می گردد. در این سن کودکان ۴ ساله یاد می گیرند که برای تصمیم گیری می توانند از اطلاعات استفاده نمایند.
برخی از مهارتهای حل مسئله ای کودکان ۴ ساله
تشخیص مشکل: کودکان ۴ ساله نحوه شناسایی مشکلات را در این سن یاد می گیرند. در این سن وقتی فعالیتی خوب جلو نمی رود آنها درک می کنند که مشکلی وجود دارد.
تجزیه و تحلیل مشکل: در این سن کودک می تواند مشکلات را تجزیه تحلیل نموده اطلاعات مربوط را شناسایی نموده و از اطلاعات به دست آمده برای ساماندهی راه حلهای کاهش مشکل استفاده نماید.
تولید راه حل ها: در این سن کودکان ۴ ساله می توانند راه حلهای مختلفی را برای حل مشکلات ایجاد نمایند. کودکان در این سن راه حلهای مختلف ایجاد شده را با هم مقایسه نموده و مزایا و معایب آنرا بررسی می کنند.
انتخاب راه حل: کودکان ۴ ساله از بین راه حلهای مختلف می توانند یک راه حل را انتخاب کنند و برای تصمیم گیری آگاهانه از اطلاعات استفاده نمایند.
اجرای راه حل: در این سن کودکان ۴ ساله می توانند راه حلها را پس از انتخاب مرحله به مرحله برای رسیدن به هدف اجرا نمایند.
فعالیتهایی برای رشد مهارتهای حل مسئله برای تواناییهای کودکان چهار ساله
بازی های فکری و پازل:
این بازیها برای تفکر منطقی و حل مسئله کارآیی دارند. کودکان با استفاده از این بازی می توانند برای حل مشکلات خود از تفکر منطقی استفاده نمایند.
پرسیدن سوالات باز:
در این سن می توانید با کودک خود بازی را ترتیب دهید که در آن از کودک سوالات بازی که نیاز به توضیح دارند استفاده نمایید. مثلا، “چگونه می توانی این مشکل را حل کنی؟” یا “چه راه های دیگری برای انجام این کار وجود دارد؟”
حمایت از تلاشهای آنها:
در این سن باید از کودکان حمایت نمایید تا از شکست نترسند و بدانند که اشتباه بخشی از یادگیری هستند و برای یادگیری نیاز دارند که اشتباه نمایند.در این سن مهارتهای حل مسئله کودکان رشد می یابد در این سن شما با فعالیتهای مختلف می توانید مهارتهای حل مسئله خود را قدرتمند تر نمایید.
در اینجا پرسشنامه ای برای بررسی تواناییهای حل مسئله ارایه شده است با پاسخ دقیق به آنها میزان توانایی کودک خود را اندازه گیری نمایید. پیش از پاسخ دادن مطمئن شوید که هر فعالیت را در مورد فرزندتان مشاهده یا تجربه کرده اید .
١- زمانی که یک شی را به کودک نشان می دهید و می گویید”این چه رنگیه؟”آیا اوپنج رنگ مختلف مثل قرمز ، آبی ، زرد، سیاه(مشکی)، سفید یا صورتی را نام می برد؟ تنها در صورتی که کودک نام پنج رنگ را به صورت صحیح بکار برد،پاسخ “بله” را علامت بزنید .
٢-آیا کودک با پوشیدن لباس های دیگران و “ادا درآوردن” وانمود می کند کسی یا چیزدیگری است؟ برای مثال کودک ممکن است که به شکل های مختلفی لباس بپوشد و وانمود کند که یک مامان،بابا،برادر ،خواهر، یا یک حیوان یا موجود خیالی است .
٣- اگر پنج شی را مقابل کودک قرار دهید، آیا می تواند آنها را به ترتیب با گفتن،”یک، دو، سه، چهار، پنج” بشمارد؟ هنگام پرسیدن این سوال از کودک،نباید با اشاره کردن ، انجام حرکت یا نام بردن به او کمک کنید .
۴- زمانی که از کودک می پرسید،”کوچکترین دایره کدام است؟” آیا به کوچکترین دایره اشاره می کند؟ سئوال را بدون استفاده از اشاره،حرکات چهره یا نگاه کردن به کوچکترین دایره بپرسید ؟
۵- آیا کودک از ١ تا ١۵ را بدون اشتباه می شمارد؟اگر چنین است،پاسخ “بله” را علامت بزنید.اگر تا ١٢ را بدون اشتباه می شمارد پاسخ “گاهی” را علامت بزنید .
۶- آیا کودک نام اعداد را می داند.اگر سه عدد زیر را می شناسد و نام می برد. پاسخ”بله” را علامت بزنید.اگر دو عدد از اعداد زیر را شناخت و اسم آنها را گفت، پاسخ “گاهی” را علامت بزنید.
بازیها بهترین راه برای یادگیری حل مسئله و نحوه حل مشکلات به وسیله کودکان می باشد. در اینجا برای تقویت مهارتهای حل مسئله کودکان 4 ساله بازیهایی پیشنهاد گردیده است که با استفاده از آنها می توانید تواناییهای حل مسئله کودکان را بهبود بدهید.
بازیهای ساختمانی:
این بازیها معمولا به وسیله لگو و مکعبها انجام می پذیرد. در این بازیها کودکان با تجزیه و تحلیل مسئله و ایجاد یک طرح و اجرای آن مهارتهای حل مسئله خود را تقویت نموده و توسعه می دهند.
بازیهای پازلی:
در این بازیهای کودکان یاد می گیرند که تفکر کرده و از مهارتهای توجه و تمرکز، دقت بینایی، توجه بینایی و اکمال بینایی به تجزیه و تحلیل مسئله پرداخته و طرحی را برای اجرای آن انجام بدهند.
بازیهای فکری:
بازیهای ماز، پنهان کردن و پیدا کردن اشیا و بازیهای تخیلی مهارتهای حل مسئله را با افزایش توانایی تجزیه و تحلیل و پیدا کردن راه حل مسئله تقویت می نماید.
نقش بازی کردن:
با بازیهای نقش بازی کردن کودکان می توانند خود را جای فرد دیگر قرار داده و از دیدگاه آنها به مسئله نگاه کرده و پس از تجزیه و تحلیل راه حلهای خلاقانه ای را برای مسئله پیدا نمایند.
نکات مهم در هنگام بازی برای تقویت مهارت حل مسئله برای افزایش تواناییهای کودکان چهار ساله
به آنها آموزش دهید که مسایل را به بخشها و قسمتهای کوچکتر تقسیم بندی نمایند تا در هنگام مواجه با مشکل کمتر دچار اضطراب و دلهره شوند.
به آنها کمک کنید که برای حل یک مشکل را حلهای مختلف را در نظر بگیرند و مزایا و معایب هر روش را سنجیده و پس از یررسی مورد استفاده قرار دهند. از کودکان بخواهید که راه حلهای پیدا شده را مورد بررسی و آزمایش قرار دهند و از اشتباهات خود درس گرفته و راه حلهای خود را اصلاح نمایند. آنها را تشویق کنید و نشان دهید که تلاش کردن اهمیت زیادی را دارد.
بازیهایی خانگی برای تقویت مهارتهای حل مسئله در کودکان ۴ ساله
در اینجا چند بازی خانگی برای تقویت مهارتهای حل مسئله در کودکان ۴ ساله آورده شده است:
بازی با ماکارونی
در این بازی ماکارونی هایی با اشکال مختلف به کودک ارایه می گردد و روی مقوا یا کاغذ ماکارونی را شکلهای مختلف می چسبانیم و کودک باید حدس بزند چه شکلی ساخته شده است. این بازی ساده و سرگرم کننده توسط خود کودک نیز اجرا می شود. این بازی باعث تقویت مهارتهای حرکتی ظریف، افزایش حلاقیت کودک و مهارت حل مسئله می گردد.
بازی با لگو
کودکان با لگوها بازیهای زیادی را برای تقویت مهارتهای حرکتی خود همراه با توانایی حل مسئله می توانند انجام بدهند. آنها با لگوها هر چیزی که به ذهنشان میرسد را می توانند بسازند.
بازی با ماز
ماز ها یک راه عالی برای تقویت مهارت های حل مسئله و تفکر منطقی هستند. کودکان باید از مهارت های خود برای یافتن راه خود از طریق یک ماز پیچ در پیچ استفاده کنند.
بازی با پازل
پازل ها نیز یک راه عالی برای تقویت مهارت های حل مسئله هستند. کودکان باید از مهارت های خود برای کنار هم قرار دادن قطعات پازل استفاده کنند تا تصویر کاملی ایجاد کنند.
بازی های داستانی
بازی های داستانی می توانند به کودکان کمک کنند تا مهارت های حل مسئله خود را در زمینه های مختلف، از حل مشکلات اجتماعی گرفته تا تصمیم گیری اخلاقی، تقویت کنند.
برای انجام این بازی، یک داستان ساده را برای کودک خود تعریف کنید و از او بخواهید که راه حلی برای حل مشکل داستان پیدا کند.
- بازی های نقش آفرینی
بازی های نقش آفرینی می توانند به کودکان کمک کنند تا مهارت های حل مسئله خود را در زمینه های مختلف، از حل مشکلات اجتماعی گرفته تا تصمیم گیری اخلاقی، تقویت کنند.
برای انجام این بازی، به کودک خود اجازه دهید نقش یک شخصیت خاص را بازی کند و از او بخواهید که راه حلی برای حل مشکلی که شخصیت با آن روبرو است پیدا کند.
با انجام این بازی ها، می توانید به کودک خود کمک کنید تا مهارت های حل مسئله خود را در منزل تقویت کند و برای مواجهه با چالشهای زندگی آماده شود.
تواناییهای کودکان چهار ساله در حیطه شخصی-اجتماعی
پیش از پاسخ دادن مطمئن شوید که هر فعالیت را در مورد فرزندتان مشاهده یا تجربه کرده اید .
١- آیا با استفاده از وسایل آشپزخانه و غذاخوری برای خودش غذا می کشد. به عنوان مثال با استفاده از یک قاشق بزرگ ماست را از یک کاسه بزرگ بر می دارد و در طرف خود می ریزد؟
٢-آیا کودک حداقل ۴ مورد از موارد زیر را بازگو می کند؟ نام خودش، نام خانوادگی خودش، سن خودش، دختر یا پسر بودن خودش، شهری که در آن زندگی می کند، شماره تلفن خودش. لطفا دور مواردی را که کودک می داند، دایره بکشید.
٣- آیا کودک بدون کمک و به تنهایی ، دست و صورتش را با استفاده از صابون می شوید و با حوله خشک می کند؟
۴- آیا کودک اسم دو یا چند نفر از همباز هایش را به شما می گوید. این اسامی نباید شامل اسم برادر و خواهرها باشد. زمانی که این سوال را از کودک می پرسید ، نباید با گفتن اسم همبازی یا دوستانش به او کمک کنید .
۵-آیا کودک بدون هیچ کمکی ، خمیر دندان را بر روی مسوال می گذارد و تمام دندان هایش رامسواک می زند؟ البته شاید هنوز لازم باشد که بر مسواک زدن کودک نظارت کنید و دوباره دندانهایش را مسواک بزنید.
۶- آیا کودک بدون هیچ کمکی ، خودش لباس هایش را می پوشد یا در می آورد؟(به استثنای دگمه های فشاری،معمولی،زیپ ها).