برای بررسی رشد دستور زبان و گرامر روشهای بررسی وجود دارد. رشد دستور زبان و گرامر را می توان از لحاظ رشدی بررسی نمود. در ۱۸ ماهگی ما در گفتار کودک تولید جملات دو واژه ای را مشاهده می نماییم. مرحله ی دو واژه ترکیب قواعد دستوری را مشاهده می نماییم که حاکی از شکل گیری نحو است. این یافته ها میتواند حاکی از رشد دستور زبان و گرامر باشد.
دستور زبان درسالهای اولیه:
براون در سال ۱۹۷۳ با بررسی گفتار کودکان مشاهده نمود که گفتار این کودکان کوتاه است با استفاده از قواعد و دستور به وجود می آید. این مرحله در ۱۸ تا ۳۰ ماهگی مشاهده می شود. جملات کوتاه و ساده هستند. جملات حاوی واژگان ضروری برای انتقال اطلاعات(اسم، فعل، صفت) است که این مرحله را گفتار تلگرافی نیز می گویند مشخصه های زبان بزرگسال نیز در این گفتار مشاهده نمی شود.
ماهیت دستور زبان نخستین در سالهای اولیه زندگی هنوز کامل مشخص نیست. توافق وجود دارد که کودکان شکلی از قواعد را درباره جایگاه واژه بکار می گیرند(نیک لاند و بی: ۲۰۰۰). این شواهد حاکی از رشد دستور زبان و گرامر است.
رشد دستور زبان دستور بعدی:
حدود ۳۰ ماهگی استفاده از دستور زبان پیچیده آغاز می شود که به این مرحله انفجار دستور می گویند(بی: ۲۰۰۰). در این مرحله میانگین طول گفته افزایش می یابد و واژه های صرفی و کارکردی به جملات اضافه می شود. استفاده دقیق تر از دستور زبان که نتیجه رشد دستور زبان و گرامر است را دستور مرحله دوم زبان می گویند.
در این مرحله شکلهای گوناگون جملات مانند جملات منفی و پرسشی آغاز می شود و شکل اولیه جملات ممکن است شبیه جملات بزرگسالان نباشد. برخی از شواهد نشان می دهد که کودکان قواعد دستور زبان را یاد می گیرند نه اینکه صرفا تقلید کنند که به این شواهد شواهد بیش قاعده بخشی می گویند.
وقتی که کودکان این قواعد را یاد می گیرند قواعد دستوری با قاعده را در مورد نمونه های بی قاعده را بکار می برند. (مانند کاربرد ای دی[۱] و یا اس[۲] در زبان انگلیسی) مطالعه مشهور برکو در سال ۱۹۵۸ نشان داد که کودکان قواعد کلی زبان را یاد می گیرند.
به کودک یک تصویر خیالی نشان داده شد (و گفته شد مثلا غول) این تصویر را کودک هرگز ندیده و آن نام را هرگز نشنیده بود و سپس دو تصویر نشان داده شد و باید کودک می گفت( دو غول). نهایتا کودک در سن ۵ سالگی دستور زبانی شبیه دستور زبان بزرگسالان به کار برد و کودک یاد می گیرد کلمات فقط براساس تعداد محدودی الگو با یکدیگر ترکیب می شوند که این الگو های محدود دستور زبان و نحو نام دارد.
مطالعه بروان در رشد دستور زبان:
براون در سال ۱۹۷۳ شمایی از رشد نحو را توصیف نمود و ۵ مرحله از رشد را شناسایی نمود. براون این مراحل رشد را با مطالعه سه کودک بدست آورد. او متوجه شد که مایلستونهای رشدی این کودکان بسیار متفاوت از یکدیگر است او از طریق استفاده از تعداد مورفم ها در هرگفته یا میانگین طول گفته آنرا حل نمود. براون برای آنکه بتواند آنها را با یکدیگر مقایسه نماید رشد نحویشان را در ارتباط با میانگین طول گفته بجای سن تقویمی شان توصیف نمود.
مراحل براون رشد دستور زبان:
مرحله اول: قوانین معنا شناختی و روابط نحوی میانگین طول گفته ۰/۱ الی ۰/۲ مرحله دوم: مورفم های گرامری و مدولشن معنا میانگین طول گفته ۰/۲ تا ۵/۲ مرحله سوم: شکل گیری[۳] جملات ساده میانگین طول گفته۵۰/۲ تا ۲۵/۳ مرحله چهارم: جا دادن[۴] میانگین طول گفته ۲۵/۳ تا ۷۵/۳ و مرحله پنجم: هماهنگی[۵] میانگین طول گفته۷۵/۳ تا ۰/۴ +
براون زمانی که هرسه کودک در مراحل بالا تبحر یافته و نظم در گفتار آنها ظاهر شد، هر مرحله را ازهم جدا نمود. محققان دیگر روشهای دیگری غی از میانگین طول گفته را برای تعیین اهداف درمانی شان بکار بردند. کریستال[۶]، فلچر[۷] و گارمن[۸] با استفاده از سن تقویمی[۹] ۷ مرحله را تعیین نمود.
مراحل هفتگانه رشد دستور زبان
مرحله اول از ۹ ماه تا ۶/۱ شروع شده و مراحل بعدی فواصل ۶ ماهه دارند و در مرحله هفتم نیز در بالاترین محدودیتی نداریم (۶/۴ +). لی و کانتر در ۱۹۷۱ مراحل هشتگانه ای را براساس اشکال خاص نمونه های زبانی کودکان با رشد طبیعی مطرح نمودند.
این مراحل رشدی هشتگانه برای سیستم های نحوی و مورفولوژیکی شرح داده شده است. ۱- ضمایر نامعین ۲- ضمایر شخصی ۳- افعال ۴- افعال ثانویه ۵- منفی ۶- سوالات بله و خیر ۷- سوالات دبلیو – اچ ۸- مرتبط کننده ها .
البته همانگونه که می توانیم متوجه شویم این مراحل را کاملا نمی توان از هم جدا نمود بلکه مثلا دو مرحله را می توانیم در یک زمان مشاهده نماییم. محققان دیگر روشهای دیگری را برای تعیین و بررسی فراگیری اشکال و فرمهای خاص در افراد عادی بکار گرفتند . کلیما[۱۰] و بلوگی[۱۱] در۱۹۶۶ متوجه شدند که مراحل متمایز در فراگیری سوالات وجود دارد.
این مراحل ممکن است در سنین خاص و یا سطوح میانگین طول گفته خاصی اتفاق بیافتد. مرزهای مراحل بوسیله تغییرات قابل مشاهده در رفتار کودکان مشخص می شود و نه نقاط خط برش خاص مانند سن یا میانگین طول گفته. این مراحل گفته شده از قوانین و یا ساختارهای ذهنی مختلف مشاهده شده در کودک منشا می گیرد.
با استفاده از قوانین اولیه می توانیم به سمت قوانین بعدی حرکت نماییم و بدین ترتیب کودک به سمت مراحل بعدی حرکت می نماید. همانگونه که مشاهده می شود این دو محقق رشد را اضافه شدن ساده اشکال و فرمهای جدید آنگونه که لی و کانتر گفته اند در نظر نگرفته اند.