فلج مغزی و 3 درمان مهم آن

فلج مغزی یا cerebral palsy به اختصار Cp نامیده می شود. این یک اختلال حرکتی و وضعیتی است که به علت نقص یا ضایعه در پختگی مغزی به وجود می آید (Bax , 1964) . اختلال و ضایعه غیر پیش رونده است . فلج مغزی ممکن است قبل از تولد ، در زمان تولد یا در دوره ی نوزادی ایجاد شود .

نتیجه عمده آسیب در هماهنگی می باشد به نحوی که کودک قادر نیست حرکات با طیف طبیعی و یا حفظ وضعیت مناسب را انجام دهد . ممکن است مشکلات همراه عضلات گفتار نیز مشاهده شود . نشانه واقعی اختلال به قسمتی از سیستم حرکت بستگی دارد که آنجا تاثیر پذیرفته باشد . در شدید ترین حالت ، ممکن است هر چهار اندام تاثیر پذیرفته باشد (کوادروپلژی). در حالت شدید تر در اندام درگیر می شود که به آن دی پلزی گفته می شود که اگر در یک طرف بدن باشد همی پلزی گفته می شود .

اختلالات دیگری که در اثر اختلال در cns به وجود می آید عبارتند از :

مشکلات بینایی ، مشکلات شنوایی ، اختلالات حسی یا اختلالات دریافتی ، مشکلاتی در رشد شناختی و اپیلپسی . به گروهی از اختلالات مغزی و دستگاه عصبی گفته می شود. در بدو تولد و یا سنین بسیار پایین به وجود می آیند و برای تمام عمر وضعیت حرکت بدن، حفظ تعادل و عملکرد عضلات فرد را دچار اختلال می نمایند. فلج مغزی یا CP به علت تکامل غیرطبیعی یا آسیب رسیدن به بخشهایی از مغز که حرکات بدن را کنترل می کنند، اتفاق می افتد.

درصد عمده ای از افراد مبتلا به فلج مغزی یا CP، دچار فلج مغزی مادرزادی هستند. با این بیماری متولد می شوند (یعنی مشکل در دوره جنینی و یا در هنگام تولد آنها اتفاق افتاده است). ولی درصد کوچکی از مبتلایان به فلج مغزی یا CP دچار نوع اکتسابی هستند.

فلج مغزی یا CP اکتسابی:

در بدو تولد مشکلی ندارند و بیماری آنها پس از تولد (معمولا در سال اول) به وجود آمده است. این بیماری به کرتکس مغزی (Cerebral cortex) صدمه می زند.

قشر حرکتی مغز که دستورات مربوط به حرکت عضلات در آنها صادر می شود، آسیب می بیند.

و باعث اختلال در عملکرد و وضعیت قرارگیری عضلات بدن می شود.

این آسیب می تواند ناشی از عدم تکامل قشر حرکتی مغز در دوره جنینی باشد.

یا در نتیجه صدمه دیدن این بخش از مغز در هنگام زایمان و یا به علت بیماری های دیگر پس از تولد اتفاق بیافتد.

متاسفانه در هر دو شکل مادرزادی و اکتسابی بیماری، آسیب وارده به مغز دائمی است و قابل ترمیم نمی باشد.

از این رو اختلالات به وجود آمده برای تمام عمر باقی مانده و فرد مبتلا دچار معلولیت های مختلف می شود.

علائم و نشانه های بیماری:

کودکان مبتلا به فلج مغزی، طیف وسیعی از علائم و ناتوانی ها را نشان می دهند.

کاهش قدرت عضلات دستها و پاها به صورت یک طرفه و یا دوطرفه، سفتی و اسپاسم عضلات دستها و پاها و گردن،

تغییر شکل و فرم طبیعی دستها، پاها و ستون فقرات، عدم توانایی در راه رفتن و یا راه رفتن به شکل غیرطبیعی،

اشکال و یا عدم توانایی در کنترل ادرار و مدفوع، اشکال و یا عدم توانایی در انجام عمل جویدن و فروبردن،

اشکال و یا عدم توانایی در تکلم، لرزش و یا پرش دستها و پاها و عدم توانایی در انجام اعمالی که نیاز به هماهنگی بین عضلات دارند، تعدادی از این علائم هستند.

افراد مبتلا به فلج مغزی ممکن است تنها بخشی از این علائم را داشته باشند و یا در موارد شدیدتر همگی این علائم را به همراه نشانه های دیگر )نشان دهند.
بسیاری از مبتلایان همچنین دچار حملات صرع Seizure) با اشکال و درجات مختلف می شوند.

بهره هوشی افراد مبتلا به CP هم معمولا از متوسط بهره هوشی جامعه پایین تر است

قدرت یادگیری مهارت های مختلف در این افراد نیز کمتر از افراد عادی می باشد.

در موارد شدید بیماری، افراد مبتلا برای ادامه زندگی و انجام اعمال ساده مانند حرکت، خوردن، آشامیدن و نظافت شخصی نیاز به حمایت کامل داشته و بدون این حمایت، ادامه حیات برای ایشان ممکن نمی باشد.

علائم فلج مغزی از یک فرد به فرد دیگر متفاوت است و با گذشت زمان ممکن است تغییر نکند.
بعضی از افراد مبتلا به فلج مغزی ممکن است به بیماری‌های دیگر از قبیل تشنج، آسیب ذهنی، اختلال یادگیری و تأخیر رشدی نیز مبتلا باشند.
علائم اولیه فلج مغزی معمولا قبل از سه سالگی ظاهر می‌شوند.
نوزاد مبتلا به فلج مغزی اغلب در مقایسه با کودکان عادی، کندتر به مراحل رشدی خویش از قبیل غلتیدن، نشستن، چهار دست‌وپا رفتن، لبخند زدن و … دست پیدا می‌کند.

شیوع فلج مغزی:

شیوع فلج مغزی ۳/۳ در هر ۱۰۰۰ نفر است؛ تقریباً ۸۱ درصد آن‌ها مبتلا به نوع اسپاستیک فلج مغزی هستند در میان کودکان با فلج مغزی ۸ درصد دچار طیفی از اختلالات مانند اوتیسم و ۳۵ درصد مبتلا به صرع هستند. ۵۶ درصد قادر به راه رفتن به تنهایی و ۳۳ درصد دچار محدودیت حرکتی و یا نا توانی در راه رفتن هستند.

فلج مغزی توسط آسیب یا ناهنجاری‌های مغزی ایجاد می‌شود. بسیاری از این مشکلات در دوران جنینی رخ می‌دهند این اختلال می‌تواند در هر زمان دیگری طی ۲ سال اول زندگی، زمانی که مغز کودک همچنان در حال تکامل است رخ دهد. در بعضی از افراد با فلج مغزی بعلت کاهش سطح اکسیژن (هیپوکسی) بخش‌هایی از مغز آسیب دیده‌اند.

علل قبل تولد فلج مغزی:

عفونت ها، بیمارهایی نظیر سرخچه و انگل، کم اکسیژنی یا نرسیدن اکسیژن به مادر، و گره خوردن بند ناف که قبل تولد باعث عدم رسیدن اکسیژن به جنین می شود، خونریزی مغزی به دلیل ضربه های دوران بارداری، خونریزی های غیر عادی مادر به خصوص در ماه های اولیه و مسمومیت مادر، تماس اشعه x با مغز جنین در سه ماهه اول بارداری، مسمومیت غذایی،داردیی، خوردن قرص های آرام بخش به طور مداوم و حاملگی های متعدد و پشت سرهم که بتعث فشار های روانی و هیجانی مادر می گردد و کمبود غذاییو ضعف جسمی و روحی مادر را تشدید می کند

علل زمان تولد در ابتلا به فلج مغزی:

کم اکسیژنی نوزاد یا نرسیدن آکسیژن به مغز نوزاد، و انسداد ریه ها، ضربه های وارده به مغز نوزاد، تصادفات و حوادث مختلف، کاهش فشار خون مادر
سزارین(اگر هنگامی در کادر تیم پزشکی نباشد) زایمان های سخت که وزاد از طریق پا به دنیا می آید.

علل بعد تولد در ابتلا به فلج مغزی:

ضربه و تصادفات که در اثر ضربه مغزی و در سنین پایین باعث فلج مغزی می گردد. زخم ها و کوفتگی هایی که در ارتباط با مغز هستند. گاهی عفونت ای پوست سر به مغز سرایت می کند، له شدگی مغز(له شدن بافت ها و خونریزهای داخلی در بافت های مغزی) منژیت(ورم پرده ی مغز و مایع درون مغزی است که با درمان به موقع می توان کودکان مبتلا را نجات داد. آنسفالیت(عارضه مغزی، التهاب مغزی عواملی که خطر ابتلا را افزایش می دهند. زایمان سخت و طولانی، زایمان زودرس قبل از هفته سی و هفتم حاملگی،

تولد نوزاد با وزن کمتر از پنج پوند (۵/۲ کیلوگرم)، قرار گیری سر جنین در بالای رحم و پا در پایین (Breech presentation)، زایمان دوقلو و بیشتر، ناسازگاری خونی بین مادر و جنین (عامل Rh و مواجهه مادر با مواد سمی مانند جیوه در دوران حاملگی). خطر به دنیا آوردن کودکان مبتلا به CP در مادرانی که دچار بیماری های تیروئید کنترل نشده هستند. مادرانی که دچار عقب ماندگی ذهنی و یا حملات صرع به دفعات زیاد می باشند، بیشتر است.

فلج مغزی دارای چندین نوع متفاوت است:

اسپاستیک(spastic): باعث گرفتگی و مشکل در حرکت می گردد. آتتوید: فلج مغزی منجر به حذکات غیر ارادی و کنترل نشده می شود. آتاکسیک: باعث مشکلی در تعادل و دید سه بعدی می شود.

فلج اسپاستیک (Spastic) :

شایعترین نوع که ۷۰ تا ۸۰ درصد موارد را شامل می‌شود در اثر آسیب به نورون‌های حرکتی فوقانی در مسیر پیرامیدال ایجاد می‌شود گاهی دو طرفه‌است حداقل با دو مورد از موارد زیر مشخص می‌شود: الگوی حرکتی غیرطبیعی، افزایش تون(tone)عضلات، رفلکس‌های پاتولوژیک مانند بابنکس و هیپررفلکسی
آتاکسیک (Ataxic)، در کمتر از ۵ درصد موارد مشاهده می‌شود به علت آسیب مخچه روی می‌دهد ومشخصات آن عبارت است از وضعیت (posture )غیرطبیعی و فقدان هماهنگی منظم عضلات و یا هر دو پیشگیری از ابتلا

پیشگیری از فلج مغزی

برخی از موارد فلج مغزی قابل پیشگیری نیستند مانند کودکانی که با ناهنجاری های ژنتیکی به همراه CP متولد می شوند، ولی برخی از موارد فلج مغزی قابل پیشگیری هستند.

واکسیناسیون کامل مادران پیش از بارداری، مراقبت های مناسب در دوران بارداری برای پرهیز از به دنیا آوردن کودکان نارس و یا کم وزن، برنامه ریزی برای انجام عمل سزارین در مواردی که نیاز قطعی به این عمل وجود دارد،

دور نگه داشتن مادران از بیماران مبتلا به سرخجه و درمان مناسب در دوران حاملگی در مورد مادرانی که ناسازگاری خونی (Rh) با کودک خود دارند، از جمله مواردی هستند که ممکن است از ابتلا جنین و نوزاد به فلج مغزی مادرزادی پیشگیری نمایند. برای پیشگیری از فلج مغزی در مورد کودکان متولد شده، درمان زردی طبیعی نوزادان (که معمولا پس از روز پنجم یا هفته اول زایمان به وجود می آید)،

محافظت از ایشان در برابر ضربات و صدمات به سر (به خصوص رعایت موارد ایمنی در رانندگی و قرار دادن کودکان در صندلی مخصوص) و رعایت برنامه واکسیناسیون و ویزیت های پزشکی دوره ای کودک بر طبق جدول زمانی که متخصصان بهداشتی توصیه می کنند، از مواردی هستند که خطر ابتلا به فلج مغزی اکتسابی را کاهش می دهند.

ترتیبات مراقبت مناسب را در زمان حاملگی، شروع درد زایمانی، و زایمان فراهم آورید. در زمان حاملگی، رژیم غذایی طبیعی و متعادل داشته باشید. در زمان حاملگی، بدون مشورت با پزشک خود هیچ دارویی مصرف نکنید. به هیچ عنوان الکل ننوشید. در زمان حاملگی، از افراد بیمار و مبتلا به عفونت دوری گزینید.

تشخیص فلج مغزی:

فلج مغزی ممکن است بطور زود هنگام در نوزادی که به دلیل زایمان زودرس یا سایر مشکلات سلامتی در خطر ابتلا به این مشکل است، تشخیص داده شود.
پزشکان از جمله متخصصین رشد کودکان و متخصصین مغز و اعصاب معمولاً پس از تولد نوزاد را به دقت کنترل می‌کنند تا تاخیرات در رشد یا مشکلاتی در عملکرد عضلات که ممکن است نشان دهنده فلج مغزی باشند را شناسایی کرده و به آن رسیدگی کنند.

در کودکی که با دوره کامل به دنیا آمده و سایر عوامل خطر فلج مغزی را ندارد، ممکن است تشخیص اختلال در سال اول دشوار باشد. پزشکان اغلب تا زمانی که تاخیری را در نقاط عطف رشد (برای مثال عدم توانایی گرفتن انگشتان پا تا ۴ ماهگی یا ناتوانی در نشستن تا ۷ ماهگی) که می‌تواند نشان دهنده‌ی فلج مغزی باشد، مشاهده نکنند، قادر به تشخیص فلج مغزی نخواهند بود. شل یا سفت بودن بیش از حد عضلات، عدم هماهنگی مناسب حرکات، و وجود رفلکس‌های نوزاد در بالاتر از سنی که انتظار می‌رود، نیز می‌توانند علائم فلج مغزی باشند.

درمان فلج مغزی:

در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای فلج مغزی یا بیماری سی پی وجود ندارد. اما منابع و درمان‌های مختلفی می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی کودکان مبتلا به فلج مغزی کمک کنند.

درمان‌های کمکی

انواع مختلفی از درمان‌ها می توانند به کودکان برای دستیابی به حداکثر پتانسیل رشد کمک کنند.به محض تشخیص فلج مغزی، کودک می‌تواند درمان برای حرکت و سایر نواحی که نیاز به کمک دارند مانند یادگیری، تکلم، شنوایی و رشد اجتماعی و عاطفی را شروع کند.

دارو و جراحی در فلج مغزی:

دارو، عمل جراحی یا بریس‌ها می‌توانند به بهبود عملکرد عضله کمک کنند. جراحی ارتوپدی می‌تواند در ترمیم دررفتگی ران و یا اسکولیوز (انحنای ستون فقرات) که مشکلات شایع مرتبط با فلج مغزی هستند، موثر باشد. برای درد یا گرفتگی شدید عضلانی، کودکان می‌توانند داروهای خوراکی دریافت کنند یا یک پمپ (پمپ باکلوفن) در زیر پوستشان کاشته شود.

رژیم غذایی در فلج مغزی:

کودکان می‌توانند با مصرف مواد غذایی سرشار از کلسیم، ویتامین دی و فسفر، سلامت استخوان‌های خود را بهبود بخشند. این مواد مغذی به قوی ماندن استخوان‌ها کمک می‌کنند. با مشورت با پزشکان، متخصصین تغذیه و حتی درمانگران گفتار و زبان می‌توان از دریافت مواد مغزی مناسب مطمئن شد.

در صورت لزوم تغییراتی را در رژیم غذایی یا روال وعده‌های غذایی ایجاد کرد. ممکن است برای درمان شرایط پزشکی مختلف، نیاز به متخصصین پزشکی مختلفی باشد. حتی در صورتی که نیاز به متخصصین پزشکی متعددی باشد، همچنان داشتن یک پزشک مراقبت‌های اولیه یا یک متخصص فلج مغزی مهم است.

این پزشک مراقبت معمول کودک شما را کنترل می‌کند و برای هماهنگ کردن اقدامات مراقبتی کودک به شما کمک خواهد کرد. تیمی از متخصصین با شما کار می‌کنند تا نیازهای فرزند شما برآورده شود. این تیم می‌تواند شامل درمانگرها، روانشناسان، مربیان، پرستاران و مددکاران اجتماعی باشد.

نقش کاردرمانی در درمان فلج مغزی

با استفاده از تمرینات و فعالیتهای هدفمند می تواند برای افراد مبتلا به بیماریهای نورولوژیک از جمله کودکان فلج مغزی مؤثر واقع شود و از میزان معلولیت و مشکلات بیماران کم کند. با انجام کاردرمانی مستمر، مسیر استقلال و کسب توانایی برای انجام امور روزمره این افراد فراهم خواهد شد.

کاردرمان مهمترین عضو تیم توانبخشی کودکان فلج مغزی می باشد. کاردرمانی هنر به کارگیری تمرینات و فعالیتهای هدفمند جهت کمک به کسب مراحل رشد طبیعی کودک، جلوگیری از دفورمیتی‌ها و بدشکلی‌های نابجا در اندامها و مفاصل و در نهایت کمک به کودک در انجام فعالیتهای روزمره می باشد.

نقش گفتار درمانی در فلج مغزی :

مهارتهای حرکتی دهان ، نیازمند یک انجام صحیح فرابنده پیچیده ارسال و دریافت پیامهای عصبی بین مغز و عضلات مختلف( صورت، گلو و گردن )است.
در اینصورت تنفس، صحبت کردن، جویدن، بلعیدن و هضم را بصورت هماهنگ و درست انجام می شود.
گفتار درمانی فلج مغزی ، کمک می کند تا مهارتهای ارتباطی ( گفتار و زبان ) و همچنین بلع بصورت قابل توجهی بهبود یابد.

گفتاردرمانی کودکان فلج مغزی:

گفتاردرمانی کودکان فلج مغزی چگونه انجام می گیرد؟ گفتاردرمانی کودکان فلج مغزی برای اختلالات گفتاری مبتلایان به فلج مغزی کاربرد دارد. در حقیقت ، یک مطالعه در سال 2012 توسط محققان سوئدی نشان داد که مشکلات گفتاری بیش از نیمی از کودکان مبتلا به فلج مغزی را تحت تأثیر قرار می دهد.

برخی از کودکان مبتلا به فلج مغزی در کنترل عضلات صورت ، گلو ، گردن و سر خود مشکل دارند. این می تواند منجر به مشکلاتی در گفتار ، جویدن و بلع شود. همچنین می تواند باعث ریزش آب شود و بر توانایی کلی تعامل و یادگیری تأثیر بگذارد. کسانی که در شنیدن نیز مشکل دارند ممکن است در درک زبان گفتاری مشکل داشته باشند.

گفتاردرمانی با تقویت عضلات مورد استفاده در گفتار ، افزایش مهارت های حرکتی دهان و بهبود درک آنها از گفتار و زبان ، به دنبال بهبود گفتار و ارتباطات کودک است. همچنین می تواند به اختلالات بلع ، مانند دیسفاژی کمک کند.

فواید گفتاردرمانی کودکان فلج مغزی

گفتاردرمانی می تواند برای کودکان مبتلا به فلج مغزی بسیار مفید باشد. کودکان با بهبود گفتار و ارتباطات ، بهتر می توانند نیازهای خود را بیان کنند ، افکار خود را به اشتراک بگذارند و با دیگران تعامل داشته باشند.

کودکان مبتلا به فلج مغزی که در خوردن ، جویدن و بلعیدن مشکل دارند نیز ممکن است در رشد طبیعی و حفظ وزن سالم دچار مشکل شوند. گفتاردرمانی می تواند به این موارد کمک کند ، و کودک را قادر می سازد تغذیه مناسب و آبرسانی لازم را بدست آورد. این می تواند کیفیت زندگی کلی آنها را بهبود بخشد و استقلال آنها را افزایش دهد.

گفتاردرمانی کودکان فلج مغزی می تواند به موارد زیر کمک کند:

بیان کردن، تلفظ، روان بودن / لکنت زبان، صدا و واژه سازی، گام صدا، توسعه زبان و واژگان، صدای گفتار، درک کلمه، ارتباط واژه و شی، پشتیبانی و کنترل نفس، جویدن، بلع و هماهنگی و قدرت عضلات گفتاری

مزایای گفتاردرمانی فراتر از بهبود توانایی کودک در درک و استفاده از زبان است. ارتباطات برای سایر زمینه های توسعه ، مانند رشد شناختی و رشد اجتماعی و عاطفی بسیار مهم است. همانطور که کودک یاد می گیرد بهتر خودش را بیان کند ، مزایای آن را می توان در بسیاری از جنبه های دیگر زندگی و رشد او مشاهده کرد.

گفتاردرمانی مفید است زیرا می تواند به شما کمک کند:

یادگیری و آموزش را تشویق کنید، توانایی حل مسئله را بهبود ببخشید، استقلال را افزایش دهید، سواد را بهبود ببخشید، توانایی بیان افکار و عقاید را بهبود ببخشید، بهبود جامعه پذیری، عزت نفس را بالا ببرید، کمرویی را کاهش دهید، کیفیت زندگی را بهبود ببخشید. عملکرد و ایمنی بلع را بهبود ببخشید. کودکان مبتلا به فلج مغزی مختلف ممکن است با مشکلات ارتباطی روبرو شوند که گفتاردرمانی می تواند به درمان آنها کمک کند.

مسائل مختلف گفتاری در ارتباط با هر نوع گفتار درمانی فلج مغزی عبارتند از:

اسپاستیک: کودکان مبتلا به فلج مغزی اسپاستیک معمولاً با حرکات آهسته و نامناسب دهانی که به تلاش زیادی نیاز دارد دست و پنجه نرم می کنند. گفتار آنها غالباً تار و صدایشان تنگ یا گرفتار به نظر می رسد.

اتتوئید: کسانی که دچار فلج مغزی آتتوئید هستند اغلب در کنترل عضلات صورت و زبان خود مشکل دارند. آنها همچنین در کنترل تنفس و آکوردهای صوتی خود مشکل دارند و در خوردن و ریزش مشکل دارند.

آتاکسیک: با صدای یکنواخت و با صداهای نفس گیر صحبت می کند ، در میان کودکان مبتلا به فلج مغزی آتاکسی شایع است. گفتار آنها اغلب با مکث و شتاب مشخص می شود و در بلعیدن نیز مشکل دارند.

در گفتاردرمانی کودکان فلج مغزی چه انتظاراتی داریم

گفتاردرمانی برای هر کودک مبتلا به فلج مغزی متفاوت است. در طول جلسه اول ، گفتاردرمانگر ارزیابی اولیه عملکرد فیزیکی و شناختی کودک را انجام می دهد. این ارزیابی ممکن است شامل بررسی تاریخچه مورد کودک ، معاینه حفره دهان ، آزمایش شنوایی سنجی ، ارزیابی مفصل ، ارزیابی زبان و تسلط و ارزیابی شناختی باشد.

پس از ارزیابی های اولیه ، گفتاردرمانگر می تواند تشخیص کودک را تعیین کند و یک برنامه درمانی ایجاد کند. درمان معمولاً شامل تمرینات متناسب با مبارزات خاص کودک در ارتباط یا بلع است. دستگاه های ارتباطی کمکی و زبان اشاره اغلب برای کمک به کودک در ابراز وجود استفاده می شود. این موارد به ویژه در موارد شدیدتر بسیار مفید هستند ، مانند زمانی که کودکان کاملاً غیرکلامی هستند.

تمریناتی که در گفتاردرمانی کودکان فلج مغزی استفاده می شود:

تمرینات مختلفی در گفتاردرمانی استفاده می شود. برنامه درمانی هر کودک براساس چالش ها و نیازهای فردی آنها متفاوت خواهد بود. برخی از نمونه های تمرینات معمول برای گفتار درمانی عبارتند از:

تولید درمانی صداها:

استفاده از کارتهای زبان برای کمک به تمرکز روی صداهای خاص. تشویق کودکان به ایجاد صدا هنگام نگاه کردن به آینه برای کمک به آنها در درک چگونگی حرکت دهان آنها.

ورزش های دمنده: دمیدن حباب یا سوت برای آموزش عضلات دهان برای تولید صداهای خاص و تقویت شکم برای کنترل نفس.

تمرینات تنفسی: کار بر روی استنشاق و بازدم برای تقویت دیافراگم.

تمرینات فکی :خوردن غذاهایی که به جویدن اضافی نیاز دارند ، مانند کرفس ، سیب و هویج ، برای تقویت عضلات فک. تمرین باز و بستن دهان آنها فقط با استفاده از عضلات فک در حالی که شخص دیگری چانه آنها را نگه داشته است.

کلمات با استفاده از فلش کارت هایی که کلمات و اصوات مختلف روی آنها نوشته شده است. قرار دادن قطعات پازل با کلماتی که با هم ترکیب می شوند ، مانند “جوراب” و “کفش” ، “مسواک” و “خمیر دندان” ، “خفاش” و “توپ”.

تمرینات لب:

فشار دادن لبهای آنها به دور آبنبات چوبی برای افزایش قدرت. لب های خود را برای بهبود کشش لب خم می کند.

ورزش های بلعیدن:

انجام یک “پرستوی پرتلاش” ، که مایع یا بزاق دهان را جمع می کند و آن را در یک لقمه می بلعد. این به جلوگیری از افتادن غذا و مایعات به مجاری تنفسی کمک می کند. انجام “مانور ماساکو” ، که باعث تقویت عضلات پشت گلو می شود.

این کار زمانی انجام می شود که کودک زبان خود را بیرون بیاورد ، دندان هایش را به آرامی فشار دهد تا در جای خود قرار بگیرند و سپس بلعیدن را انجام می دهد. تمرینات مربوط به زبان: تقویت زبان با بیرون کشیدن آن و فشار دادن آن به یک واحد فشار آورنده زبان یا قاشق برای چند ثانیه.

تجهیزات مورد استفاده در گفتار درمانی:

گفتاردرمانگران از انواع مختلف ابزار برای کمک به کودکان مبتلا به فلج مغزی در بهبود یا غلبه بر مشکلات ارتباطی خود استفاده می کنند. از فناوری کمکی یا وسایل کمکی نیز به عنوان وسایل کمکی مخصوصاً برای کودکان غیرکلامی استفاده می شود.

ابزارها:

ابزارهایی که معمولاً در گفتاردرمانی استفاده می شوند عبارتند از: ابزار قرار دادن (موقعیت صحیح زبان برای برخی از اصوات)، جویدن های حسی دهان، نی ها، تصویر، کتابها، فلش کارت، تخته های پاک کن، نمودارها و دستگاه های کمکی

دستگاه های کمکی زیر معمولاً برای کمک به کسانی که دارای مشکلات ارتباطی هستند استفاده می شود:

قرص، رایانه و صفحه کلید، دستگاه های ارتباطی افزودنی و جایگزین

سیستم های ارتباطی بدون کمک:

استفاده از بدن کودک برای انتقال پیام ، مانند زبان بدن یا زبان اشاره

سیستم های ارتباطی کمک شده :

ابزارهایی علاوه بر بدن کودک ، مانند کاغذ و مداد ، تخته ، دستگاه های تولید گفتار و غیره

نرم افزار تخصصی

گفتار درمانی بر اساس سن:

با بزرگتر شدن کودک یا بهبود توانایی های او ، برنامه درمان گفتاردرمانی وی باید متناسب با آن تغییر کند. سه سال اول زندگی کودک برای به دست آوردن مهارت های گفتاری و زبانی بسیار مهم است زیرا مغز آنها در حال رشد و بالغ شدن است و به او اجازه می دهد تا به راحتی این اطلاعات را جذب کند. مداخله زودهنگام بهترین فرصت را برای رشد و یادگیری کودک در تمام توانایی های خود به کودک می دهد.

گفتار درمانی در کودکان مبتلا به فلج مغزی نوپا:

برای کودکان نوپا مبتنی بر بازی با بازی و اسباب بازی ، تکرار صدا و کلمات ، آواز خواندن آهنگ ها و هنرها و صنایع دستی است.

گفتار درمانی در کودکان مبتلا به فلج مغزی خردسال:

برای کودکان در سنین مدرسه ، تأکید بیشتری بر تعامل اجتماعی وجود دارد ، اگرچه هنوز از بازی ها و اسباب بازی ها استفاده می شود. درمان معمولاً شامل فعالیتهای مختلفی برای ارتقا ارتباطات است ، مانند قصه گویی ، مکالمه ، تکرار اصوات و کلمات و کار روی کارهای مدرسه کودک. این روش درمانی همچنین به کودک کمک می کند تا مهارت های اجتماعی خود مانند بلند نگه داشتن سر و برقراری تماس چشمی هنگام صحبت را بهبود بخشد.

یافتن یک گفتاردرمانگر:

گفتاردرمانگران ، که به عنوان آسیب شناسان گفتار زبان نیز شناخته می شوند ، متخصصان مراقبت های بهداشتی دارای مجوز هستند که در ارزیابی و درمان اختلالات گفتاری و زبانی و همچنین اختلالات بلع تخصص دارند.

گفتاردرمانگران معمولاً برای تهیه یک برنامه جامع درمانی با تیم درمانی کودک – که می تواند شامل فیزیوتراپیست ها و کاردرمانگران نیز باشد – از نزدیک همکاری می کنند. هنگام انتخاب یک گفتاردرمانگر ، مهم است که یکی از افراد با تجربه کار با کودکانی که دچار فلج مغزی هستند را پیدا کنید. مرکز جامع گفتاردرمانی و کاردرمانی تبریز یاشام دارای منخصصانی است که استاد و مربی دانشگاه بوده و بصورت تخصصی با کودکان فلج مغری یا سی پی (CP) کار می کنند.

کاردرمانی فلج مغزی و روشهای آن:

کاردرمانی فلج مغزی می تواند به مدیریت فعالیتها و عملکردهای روزمره مانند غذا خوردن ، لباس پوشیدن و استفاده از سرویس بهداشتی کمک کند. این کار را با بهبود توانایی جسمی و شناختی و مهارت های حرکتی ظریف انجام می دهد.

کاردرمانی چگونه کمک می کند؟

کاردرمانی به افراد کمک می کند تا مهارت های مورد نیاز برای داشتن زندگی مستقل و راضی کننده را کسب یا بازیابی کنند. “کار” در کار درمانی به حرفه شخص اشاره نمی کند. بلکه منظور آن فعالیتهای روزمره است که به زندگی معنا می بخشد. برای کودک ، این فعالیتهای معنی دار شامل بازی و یادگیری است.

کاردرمانی کودکان بر بهبود توانایی کودک در بازی و یادگیری متمرکز است ، که برای رشد و استقلال یافتن مهم است. برای کودکان مبتلا به فلج مغزی ، کاردرمانی می تواند به مسائل مربوط به هماهنگی عضلات و مفصل کمک کند – مسائلی که می توانند کارهای روزمره را دشوار کنند. برخی از این کارها شامل غذا خوردن ، مسواک زدن و استحمام است.

کاردرمانی می تواند به بهبود توانایی های جسمی ، شناختی و اجتماعی و همچنین مهارت های حرکتی و وضعیت بدنی کمک کند. این روش درمانی همچنین می تواند در پردازش اطلاعات حسی به رفع مشکلات کمک کند.

مزایای کاردرمانی:

کاردرمانی از بسیاری جهات برای کودکان مبتلا به فلج مغزی مفید است. با بهینه سازی عملکرد قسمت فوقانی بدن و بهبود هماهنگی عضلات کوچک ، کاردرمانی می تواند به کودکان مبتلا به CP و یا فلج معزی در انجام کارهای اساسی زندگی روزمره کمک کند.

کاردرمانی می تواند به کودکان در حیطه های زیر کمک کند:

افزایش شانس استقلال آنها، بهبود توانایی آنها در بازی و یادگیری، افزایش عزت نفس و اعتماد به نفس آنها، کمک به آنها برای ایجاد یک روال عملی به آنها احساس موفقیت می دهید

بهبود کیفیت زندگی آنها

والدین و مراقبان وقت زیادی را صرف کمک به کودکان مبتلا به فلج مغزی در انجام کارهای اساسی روزمره می کنند. کودک با شروع کار درمانی از مزایا و منافع آن استفاده می کند ، والدین و مراقبان نیز از این کار استفاده می کنند.

برای والدین و مراقبان ، کاردرمانی به کمک موارد زیر کمک می کند:

کاهش تقاضا از آنها، کاهش استرس، ایجاد احساس امنیت، بهبود کیفیت زندگی آنها، اجازه دادن به آنها برای پیشرفت و استقلال فرزندشان: هر نوع فلج مغزی علائم متفاوتی را نشان می دهد که ممکن است مانع توانایی کودک در زندگی مستقل و انجام فعالیت های روزمره شود. کاردرمانی می تواند به موارد زیر در ارتباط با هر نوع CP یا فلج مغزی کمک کند:

CP یا فلج مغزی اسپاستیک:

سفتی عضلات در اندام فوقانی و یا تحتانی و حرکات تند مشخص کننده فلج مغزی اسپاستیک است. از جمله ، این می تواند منجر به مشکل در لباس پوشیدن ، حمام کردن ، استفاده از دستشویی ، غذا خوردن ، آشامیدن ، نوشتن و نگه داشتن اشیا شود.

CP یا فلج مغزی آتوتوئید:

کودکان مبتلا به فلج مغزی آتتوئید قادر به تنظیم میزان عضله نیستند ، که کنترل حرکت آنها را دشوار می کند. مشکل در درک اشیا ، وضعیت بدنی ، ریزش ، بلع و گفتار در میان کودکان مبتلا به CP آتوتوئید شایع است.

CP یا فلج مغزی آتاکسی:

مشکلات مربوط به تعادل و هماهنگی در بین کودکان مبتلا به فلج مغزی آتاکسیک شایع است. این کودکان اغلب با حرکات دقیق دست و پنجه نرم می کنند و لرزش یا لرزش دارند. این کار انجام کارهایی مانند نوشتن یا غذا خوردن که به حرکات دقیق انگشت نیاز دارد یا حرکات تکراری مانند کف زدن را دشوار می کند.

آنچه در کاردرمانی انتظار داریم:

همانند فیزیوتراپی و گفتاردرمانی ، کاردرمانی برای هر کودک مبتلا به فلج مغزی متفاوت است. طرح درمان کار درمانی هر کودک بسیار فردی و متناسب با توانایی های فردی جسمی ، فکری و اجتماعی – عاطفی آنها است. در اولین جلسه درمانی کودک شما ، کاردرمانگر ارزیابی کاملی را انجام می دهد.

این شامل آزمایش حرکت خوب کودک ، رشد ادراکی و دهانی- حرکتی کودک و مشاهده چگونگی واکنش کودک به لمس و حرکت است. کاردرمانگر همچنین با والدین مصاحبه می کند تا از نقاط قوت و ضعف کودک هنگام انجام کارهای روزمره آگاهی یابد و همچنین اهداف خاصی را که کودک باید برای رسیدن به آن تعیین کند مشخص کند.

بیشتر کودکان مبتلا به فلج مغزی باید هر شش تا نه ماه یک بار ارزیابی مجدد شوند. پس از این ارزیابی ها ، متخصص کاردرمانی بر اساس پیشرفت و تغییر ، برنامه درمانی را متناسب با آن تغییر می دهد. ورزشهایی که در کاردرمانی استفاده می شوند. کاردرمانی شامل استفاده از فعالیتهای عملکردی برای بهبود تدریجی عملکرد عملکردی است. تمرینات کاردرمانی بر روی مهارتهای زیر تمرکز دارد:

کنترل حرکتی در CP یا فلج مغزی:

با کار بر روی قدرت عضلات دست ، جداسازی انگشتان ، دستکاری در دست ، قوس گرفتن کف دست ، مخالفت انگشت شست و گرفتن انگشت ، مهارت مهارت در دست را بهبود می بخشد. این فعالیت ها شامل فشردن گیره لباس ، بازی با اسباب بازی های آب چکان و هل دادن سکه ها به شکاف یک قلک است.

هماهنگی دو جانبه CP یا فلج مغزی:

بازی / حرکات به کودک می آموزد که همزمان دو طرف بدن را کنترل کند ، مانند طبل زدن ، فشار دادن یک وردنه و جدا کردن اسباب بازی های ساختمانی (لگوس).

قدرت و ثبات قسمت فوقانی بدن در CP یا فلج مغزی:

تمرکز بازی روی تقویت و تثبیت عضلات تنه (هسته) ، شانه و مچ دست از طریق تمریناتی مانند خزیدن ، خوابیدن روی شکم هنگام مطالعه ، بازی در حالت زانو زدن و ریختن آب از پارچ به داخل جام

عبور از خط میانی در CP یا فلج مغزی:

این فعالیت ها ، مانند ساختن هشت شکل با استفاده از دستگاه پخش جریانی و پرتاب توپ به سمت هدف در سمت راست یا چپ مرکز ، به کودک می آموزد که دست ها و پاها را به طرف مقابل به وسط بدن خود برساند.

مهارت های حرکتی بینایی در CP یا فلج مغزی:

هماهنگی چشم و دست از طریق فعالیت هایی مانند کشیدن ، رشته های مهره یا ماکارونی و گرفتن و پرتاب توپ را بهبود می بخشد.

ادراک بصری در CP یا فلج مغزی:

این فعالیت ها توانایی درک ، ارزیابی و تفسیر آنچه دیده می شود را بهبود می بخشد. فعالیت ها شامل پازل الفبا ، بازی با اشکال مختلف و بازی های منطبق است.

خودمراقبتی در CP یا فلج مغزی:

توانایی انجام فعالیتهای روزمره و آماده سازی کودک برای استقلال بیشتر در خانه ، مدرسه و اجتماع را بهبود می بخشد. ورزش می تواند مانند تمرین این ADL ها ساده باشد ، مانند مسواک زدن ، لباس پوشیدن و تغذیه از خود. کاردرمانگران از تکنیک های خاصی برای کمک به کودکان در رسیدن به اهداف خود استفاده می کنند ، از جمله:

حرکت درمانی ناشی از محدودیت در کودکان CP یا فلج مغزی:

با محدود کردن همتای قوی تر ، توانایی حرکت در قسمت های ضعیف بدن را بهبود می بخشد. برای کودکی که در حرکت دادن یکی از بازوهای خود مشکل دارد ، بازوی قویتر برای مدتی کاملاً مهار می شود در حالی که بازوی ضعیف تر تقویت و آموزش می یابد.

درمان تلفیقی حسی در CP یا فلج مغزی:

توانایی دریافت ، ثبت ، تفسیر و عمل بر روی اطلاعاتی را که از طریق گیرنده های حسی به مغز می رسد ، بهبود می بخشد. این فعالیت ها تجربه های مختلف حسی را برای کودک فراهم می کند و می تواند شامل بازی با توپ ، خمیر بازی ، بتونه احمقانه ، شن و آب ، راه رفتن روی بافت های مختلف فرش و نقاشی با انگشت باشد.

تجهیزات مورد استفاده در کاردرمانی

در کاردرمانی از ابزارها و وسایل کمکی مختلفی استفاده می شود. تجهیزات می توانند از وسایل معمول خانگی تا فناوری های کمکی با فن آوری بالا متغیر باشند. ابزارها: وسایل خانه روزمره (نی ، سنجاق لباس ، موچین ، اسفنج و غیره)، کتابها، قیچی تطبیقی ​​(دارای بسته شدن فنر یا دسته برای استفاده راحت تر)، ظروف نوشتن، آتل، سازگاری با لباس (کشیدن زیپ ، قلاب دکمه ای ، راکتور)، اسباب بازی هایی برای کمک به رشد مهارت های حرکتی و بازی ها و اسباب بازی هایی که به رشد حرکتی و شناختی کمک می کنند.

دستگاه های کمکی کاردرمانی:

گرفتن مداد، ظروف مخصوص تغذیه، تجهیزات نشستن و موقعیت یابی، نرم افزار رایانه ای و قابلیت دسترسی، وسایل و تجهیزات خانگی، صندلی و میز مدرسه، کمکهای توالت و حمام، قرص

کاردرمانی بر اساس سن

کاردرمانی به افراد در هر سنی کمک می کند برای کودکان مبتلا به فلج مغزی ، درمان براساس توانایی های جسمی ، فکری ، اجتماعی و زبانی کودک و همچنین سن آنها انجام خواهد شد.

کاردرمانی کودکان نوپا:

درمان کودکان نوپا حول بازی و یادگیری است. از بازی ها و اسباب بازی ها برای بهبود رشد شناختی و جسمی کودک استفاده می شود.

کاردرمانی کودکان خردسال:

درمان برای کودکان خردسال در بهبود رشد شناختی و جسمی و همچنین توانایی کودک در انجام فعالیت های روزمره زندگی موثر است. کاردرمانی همچنین می تواند عملکرد کودک در مدرسه و مهارت های اجتماعی شدن آنها را بهبود بخشد.

یافتن یک کاردرمانگر خوب

یافتن یک متخصص کاردرمانی که تجربه کار با بیماران فلج مغزی را دارد برای اطمینان از اینکه کودک شما بهترین درمان ممکن را دارد بسیار مهم است.