دقت شنیداری و 3 راه ارزیابی آن
دقت شنیداری از مهارتهایی می باشد که کودکان برای یادگیری کامل و خوب گفتار و زبان به آن نیازمند هستند. همکاران متخصص گفتار درمانی و کاردرمانی یاشام برای تقویت دقت شنیداری ابتدا آنرا ارزیابی میکنند
سپس با استفاده از روشها و راههایی در مرکز توانبخشی یاشام آنرا درمان می کنند. در ادامه راههایی برای ارزیابی دقت شنیداری پیشنهاد می گردد. فیلم زیر بازی را برای تقویت توجه شنیداری به شما آموزش می دهد.
ارزیابی دقت شنیداری:
زیر بخش ارزیابی دقت شنیداری مقدمه زیر بخش حافظه شنیداری است و دو قسمت متفاوت راشامل میشود هر یک میزان توانایی کودک در توجه و تمرکز بسوی محرکات شنیداری را ارزیابی خواهد کرد.
ازجمله نکات مهمی که باید مورد توجه ارزیاب قرارگرفته و بدقت در برگه ارزیابی ثبت شده میزان زمانی است که کودک در معرض محرک شنیداری قرارداده میشود. همچنین ثبت فاصله زمانی بین قطع شدن محرک و پاسخ مناسب کودک وجود و عدم وجود فعالیتهای بی ربط با آزمونی که کودک انجام میدهد و یا مشغولیتهای که او به هنگام اجرای آزمون انجام داده است از جمله مواردی است که می باید مورد توجه ارزیاب قرار گیرد.
۱- ارزیابی دقت شنیداری از طریق تشخیص صدا:
مواد آزمون
افکت یا صداهای محیطی ضبط شده به روی کاست-ضبط صوت-۴نوع اشیاء و وسایل صداساز در دو سری
نحوه اجرا
a) ارزیاب به کودک می گوید”پس از اینکه ضبط صوت روشن شد هربار صدای مثلا بوق ماشین را شنیدی به من اطلاع بده”.
در این نحوه از آزمون کودک باید صدای مورد نظر ارزیاب را از میان صداهایی که به نوبت از طریق ضبط صوت پخش می شوند را شناسایی و به ارزیاب اطلاع دهد. مدت زمانی که کودک در معرض هر محرک شنیداری قرار میگیرد ۷-۵ ثانیه و در سه نوبت مختلف میباشد.
روش دوم ارزیابی دقت شنیداری:
b) ارزیاب هریک از وسایل صداساز را مقابل کودک بطور جداگانه و چندین بار به صدا درمی آورد. سپس هریک از وسایل را جداگانه در اختیار کودک قرار میدهد تا او نیز بارها و بارها وسیله را بصدا درآورد.
سپس وسایل صداساز را درسریهای۳-۲ تایی روی میز مقابل کودک قرار میدهد و خود پشت سر او قرار میگیرد طوری که کودک او را نبیند، از وسایلی که خود در اختیار دارد درنوبت های جداگانه وهرنوبت یک وسیله را به صدا در آوردو از کودک می خواهد تا وسیله مورد نظر رادر سری که مقابل او قرار گرفته است نشان دهد.
مدت زمانی که کودک باید در معرض محرک صوتی باشد ۵ ثانیه می باشد.
3- ارزیابی دقت شنیداری از طریق تشخیص شنیداری-حرکتی:
مواد آزمون: وسایل صداساز نحوه اجرا
ارزیاب از کودک می خواهد تا فعالیتی خاص را شروع کند مثل ریختن مهره ها داخل شیشه، جمع کردن مهره از روی میز، انداختن مکعب داخل جعبه، راه رفتن. سپس به او می گوید تا با شنیدن صدای زنگ(باسنتورک یاصوت…)فعالیت خود را متوقف کند و سپس با شنیدن محرک شنیداری دیگری فعالیت خود را ازسر بگیرد.
فواصل زمانی بین هر محرک شنیداری اهمیت ونظم خاصی ندارد. بعد از ارزیابی دقت شنیداری، بررسی حافظه شنیداری اهمیت دارد.
پرسش های شما و پاسخهای همکاران فوق تخصص گفتار درمانی تبریز یاشام
❓ دقت شنیداری چیست و چرا مهم است؟
دقت شنیداری، توانایی فرد در توجه و تمرکز روی محرکهای صوتی است. این مهارت نقش حیاتی در یادگیری زبان، گفتار و عملکرد تحصیلی کودکان دارد. در گفتار درمانی تبریز، به ویژه در مرکز گفتار درمانی یاشام با راهنمایی متخصصان مجرب مانند دکتر معصومی، این مهارت به طور دقیق ارزیابی و تقویت میشود.
❓ چگونه دقت شنیداری کودک خود را بهبود دهم؟
بهبود دقت شنیداری با بازیها و تمرينهای ساختارمند مانند تشخیص صداها، پاسخ دادن به دستورات صوتی و شبیهسازی حرکتی امکانپذیر است. در گفتار درمانی کودکان در تبریز مانند مرکز یاشام، برنامههای شخصیسازی شده برای هر کودک طراحی میشود.
❓ چه آزمونهایی برای ارزیابی دقت شنیداری وجود دارد؟
روشهای مختلفی مانند تشخیص صداها، شناسایی وسایل صداساز، و آزمونهای شنیداری-حرکتی برای ارزیابی دقت شنیداری به کار میروند. این آزمونها در بهترین گفتار درمانی تبریز تحت نظارت دکتر معصومی و تیم متخصص یاشام انجام میشود
❓ چطور تشخیص صدا به ارزیابی دقت شنیداری کمک میکند؟
تشخیص صداها از محیط یا ضبط شده، یکی از روشهای شناخته شده در گفتار درمانی کودکان در تبریز است که توانایی تمرکز شنیداری کودک را میسنجد. این تست در مرکز توانبخشی یاشام به عنوان یکی از مشهورترین گفتار درمانیهای تبریز با دقت بالایی اجرا میشود.
❓ آیا دقت شنیداری بر روند یادگیری کودک تأثیر دارد؟
بله، دقت شنیداری مستقیماً بر نحوه فهمیدن و پردازش زبان در کودکان تأثیر می‌گذارد. در گفتار درمانی یاشام در تبریز، متخصصان با استفاده از روشهای علمی و کاربردی این مهارت را شناسایی و بهبود می‌بخشند.
❓ چگونه میتوان دقت شنیداری کودک را در منزل تقویت کرد؟
فعالیتهایی مثل گوش دادن به داستان، پاسخ دادن به دستورات ساده، تشخیص صدای حیوانات یا وسایل، به تقویت دقت شنیداری کمک میکند. برای راهنمایی بیشتر، مراجعه به گفتار درمانی کودکان در تبریز یا مرکز یاشام توصیه میشود.
❓ آیا دقت شنیداری در اختلالات گفتاری نقش دارد؟
بله، کاهش دقت شنیداری میتواند باعث مشکلاتی در فهم صحبت، تولید کلمات و تأخیر در گفتار شود. در گفتار درمانی دکتر معصومی در تبریز، قبل از شروع درمان گفتار، دقت شنیداری به دقت بررسی میشود.
❓ چه سنی برای ارزیابی دقت شنیداری مناسب است؟
ارزیابی دقت شنیداری از سنین پیشدبستانی (حدود ۳ سالگی) قابل انجام است. در گفتار درمانی یاشام در تبریز، آزمونها متناسب با سن و توانایی کودک انجام میشود.
❓ چه تفاوتی بین دقت شنیداری و حافظه شنیداری وجود دارد؟
دقت شنیداری مرتبط با تمرکز روی صداهاست، در حالی که حافظه شنیداری به توانایی به یاد آوردن اطلاعات صوتی مربوط میشود. هر دو در گفتار درمانی دکتر معصومی در تبریز مورد بررسی قرار می‌گیرند.
❓ بهترین مرکز گفتار درمانی برای ارزیابی دقت شنیداری در تبریز کجاست؟
مرکز توانبخشی یاشام در تبریز یکی از مشهورترین گفتار درمانیهای تبریز است که با همراهی دکتر معصومی و تیم متخصص گفتار درمانی، خدمات جامعی در زمینه ارزیابی و تقویت دقت شنیداری ارائه میدهد
افزایش دقت شنیداری در ۱۰ مرحله
چگونه دقت شنوایی کودکم را در ۱۰ مرحله تقویت کنم؟
✅ مرحله ۱: برقراری ارتباط چشمی قبل از صحبت کردن
قبل از اینکه چیزی به کودک بگویید، با او تماس چشمی برقرار کنید. این کار به کودک یاد میدهد وقتی اسمش گفته میشود یا کسی با او حرف می‌زند، دقت کند. 👉 نکته: این عادت باعث میشود کودک به طور خودکار به صدای والدین واکنش نشان دهد.
✅ مرحله ۲:استفاده از داستان‌های صوتی کوتاه
داستان‌های صوتی یا خواندن بلند داستان با تحول دارای جزئیات، به کودک کمک میکند تا دنبال جزئیات صوتی بماند و دقت کند چه اتفاقی می‌افتد.
👉 نکته: بعد از هر داستان چند سؤال ساده از ترتیب اتفاقات بپرسید.
✅ مرحله ۳: بازی صدای کجا می‌آید؟
این بازی باعث تقویت شنیدن و تشخیص جهت منبع صدا میشود. مثلاً دستهای کودک را ببندید و از فضای مختلف سوال کنید (“من الان کجا هستم؟”).
👉 نکته: این کار به کودک کمک میکند تا روی صدا تمرکز کند و آن را پردازش کند.
✅ مرحله ۴: گوش دادن به تفاوت‌های کوچک در کلمات
با کودکتان کلمات شبیه به هم مثل “موش – موشک”، “دریا – دلیا” را بگویید و بپرسید آیا فرقی بینشان میکند؟
👉 نکته: این تمرین به بهبود تفکیک صامت‌ها کمک میکند که بنیاد مهمی برای یادگیری خواندن است.
✅ مرحله ۵: تمرین گوش دادن به دستورات چند مرحله‌ای
دستورات ساده ولی متوالی مثل “بیا این توپ را بگیر و داخل جعبه بذار” را به کودک بدهید و ببینید آیا میتواند همه مراحل را دنبال کند.
👉 نکته: این کار به تقویت حافظه شنوایی و تمرکز کمک میکند.
✅ مرحله ۶: استفاده از موسیقی و تکرار ریتم
گوش دادن به موسیقی ساده و تکرار حرکت‌ها با ریتم (مثل دست زدن یا ضربه زدن به بشقاب) به کودک کمک میکند تا به الگوها گوش دهد و روی آنها تمرکز کند.
👉 نکته: این تمرین به بهتر شدن درک لحن و توالی صدا کمک میکند.
✅ مرحله ۷: شمارش صداهایی که می‌شنویم
در محیط‌های مختلف (مانند خیابان، خانه، پارک)، از کودک بخواهید تعداد صداهایی را که می‌شنود بشمارد و بگوید چه نوع صدایی بوده.
👉 نکته: این کار ذهن کودک را به تمرکز بر صداهای اطراف ترغیب میکند.
✅ مرحله ۸: استفاده از بازی‌های شنوایی مثل “چه چیزی فراموش شد؟”
چند کلمه یا تصویر را نام ببرید (“گربه، سیب، کتاب”) و بعد بپرسید “یکی از آنها را فراموش کردم، می‌دانی چه کلمه‌ای بود؟”.
👉 نکته: این بازی به تقویت حافظه شنوایی و تمرکز کمک میکند.
✅ مرحله ۹: فعالیت “صدای حروف الفبا را بشناس”
صدای اول هر کلمه را برجسته کنید (“کـتاب”، “سـیب”) و از کودک بخواهید صداهای مشابه را پیدا کند.
👉 نکته: این کار به کودک کمک میکند تا به صداهای فردی در کلمات گوش دهد – مهارتی اساسی برای خواندن.
✅ مرحله ۱۰: تقویت شنوایی با تمرینات تنفسی و تکلم
با کودکتان تمرین کنید تا صدای خودش را بشنود و به آن گوش دهد؛ مثلاً با خواندن شعر یا تکرار جملات.
👉 نکته: وقتی کودک خودش را گوش میدهد، تمرکزش به صداها قوی‌تر میشود.
نکته پایانی:
💡همیشه این تمرین‌ها را با حوصله، بدون اجبار و با الهام بخشی انجام دهید. کودکان با هیجان یاد می‌گیرند، بنابراین سعی کنید این فعالیت‌ها شبیه یک بازی باشند تا کودک انگیزه بیشتری پیدا کند.
منبع اضافی:
📌اگر کودک شما مشکلی در شنوایی دارد (مثل عدم پاسخگویی به صدا، تکلم دیرهنگام و غیره)، بهتر است با گفتار درمانی یاشام و یا گفتار درمانی تبریز مشورت کنید.
برنامه هفتگی تقویت دقت شنوایی کودکان
این برنامه مناسب کودکان ۳ تا ۸ سال است. این برنامه به صورت روزانه چند دقیقه‌ای طراحی شده و ترکیبی از بازی، فعالیت عملی و تمرینات آموزشی است تا کودک ضمن خوش گذراندن وقت، مهارت‌های شنوایی‌اش تقویت شود
🗓️ برنامه هفتگی تقویت دقت شنوایی کودک (مقصد: ۷ روز)
🔹 روز یکشنبه – آشنایی با صداها- فعالیت: “صدای من را بشناس!”- روش: صدای حروف یا کلمات شبیه به هم را بگویید (مانند: موش/موشک – گربه/پلنگ).- مدت زمان: ۱۰ دقیقه- هدف: تمایز بین صداها و تفکیک کلمات مشابه
🔹 روز دوشنبه – حفظ کلمات شنوایی- فعالیت:”چه چیزی فراموش شد؟”- روش: نام چند چیز را بگویید مثلاً “سیب، توپ، کتاب”، بعد یکی را حذف کنید و بپرسید.- مدت زمان:۱۰-۵ دقیقه- هدف: تقویت حافظه شنوایی
🔹 روز سه‌شنبه – تشخیص جهت صدا- فعالیت: “صدای کجا می‌آید؟”- روش: کودک چشمانش را ببندد و شما از جاهای مختلف صدا کنید (“من الان کجایم؟”).- مدت زمان: ۱۰ دقیقه- هدف: تقویت توجه به منبع صدا
🔹 روز چهارشنبه – داستان شنوایی- فعالیت:خواندن داستان بلند- روش: یک داستان کوتاه را بخوانید و بعد چند سوال ساده بپرسید (“چه کسی رفت جنگل؟ چه اتفاقی افتاد؟”).- مدت زمان:۱۵ دقیقه- هدف:تقویت درک شنوایی و درک مطلب
🔹 روز پنج‌شنبه – دستورات چند مرحله‌ای- فعالیت: “این کار را انجام بده”- روش: دستورات چند مرحله‌ای مثل: “بیا کیفتو بیار، روی میز بذار و یک مداد بردار”.- مدت زمان: ۱۰ دقیقه- هدف: تقویت تمرکز و حافظه شنوایی
🔹 روز جمعه – موسیقی و ریتم- فعالیت:ضربه زدن با دست یا دیگر ابزارهای ساده به ریتم موسیقی- روش: موسیقی بگذارید و با دست، بشقاب، قاشق و غیره به ریتم تکان دهید.- مدت زمان: حداقل ۱۰ دقیقه- هدف: آگاهی از الگوها و تقویت درک لحن و زمان
🔹 روز شنبه – جمع‌بندی و بازی آزاد- فعالیت: تلفیق تمام مراحل در قالب یک بازی- روش: مثلاً “بازی شناسایی صداها”: چشم‌ها را ببندید و صداهای مختلفی (مثل خرچنگ کاغذ، حرکت چوب کبریت، دفترچه کاغذی و غیره) را بشنوید و بگویید چه چیزی بوده.- مدت زمان: ۱۵ دقیقه- هدف: تقویت کلی مهارت‌های شنوایی در قالب بازی
✅ نکات مهم:- هر روز فقط یک فعالیت را انتخاب کنید و آن را به صورت شاد و بدون فشار انجام دهید.- اجبار نکنید؛ فضای آموزش باید لذت‌بخش باشد.- تکرار در این مراحل بسیار مهم است. گاهی می‌توانید فعالیتهای قبلی را دوباره تکرار کنید.- مشاهده واکنش کودک و انگیزه‌اش را در نظر بگیرید و اگر علاقه‌ای به یک فعالیت نشان نداد، تغییرش دهید.
دیدگاه خود را بنویسید