آفازی

فردی را درنظر بگیرید که تمام کارهای زندگی خود را انجام میدهد. ازخانواده حمایت می کند. درآمد مکفی دارد و فعالیتهای مفیدی را برای خود و خانواده اش انجام میدهد. این فرد یک روز دچار سکته مغزی می شود و تمام فعالیتهای او در عرض چند ثانیه دچار اختلال می گردد. او دیگر نمی تواند بصورت مستقل راه برود و فقط خوابیده و یا نشسته است. او نمی تواند حرف بزند و غذا بخورد صحبتهای دیگران را متوجه نمی شود. کل زندگی فرد تحت تاثیر قرار می گیرد. “یصیصیص ثصیثیص یصی” اینها صداها و کلماتی است که توسط یک فرد مبتلا به آفازی بعد از سکته مغزی شنیده می شود. همانطور که می بینید این صداها و کلمات بی معنی هستند و مانع ارتباط می شوند. با ارزیابی مشاوره و درمان توسط گفتار درمانگر مرکز تخصصی یاشام می توانیم به راحتی به این مشکل فایق آییم.

آفازی چیست؟

آفازی یا زبانپریشی یک اختلال زبانی است که در اثر آسیب در ناحیه خاصی از مغز که بیان و درک زبان را کنترل می کند، ایجاد می شود. آفازی باعث می شود فرد نتواند به طور موثر با دیگران ارتباط برقرار کند.

بسیاری از افراد در اثر سکته مغزی دچار زبانپریشی می شوند. زن و مرد هر دو به یک اندازه تحت تأثیر قرار می گیرند و اکثر افراد مبتلا به آفازی در سنین میانی تا پیری هستند.

انواع مختلفی از آفازی وجود دارد. زبانپریشی معمولاً بر اساس ناحیه ای صدمه دیده مغز و میزان آسیب تشخیص داده می شوند. مثلا:

افراد مبتلا به آفازی بروکا آسیب در قسمت جلویی  مغز است.
افرادی که مبتلا به آفازی ورنیکه Wernicke هستند، به بخش جانبی  مغز آسیب می‌رسد.
زبانپریشی گلوبال نتیجه آسیب به بخش بزرگی از  مغز است.

چه چیزی باعث آفازی می شود؟

آفازی در اثر آسیب به سمت چپ مغز ایجاد می شود و ممکن است به خاطر سکته،آسیب سر،تومور مغزی، عفونت، زوال عقل باشد.
در حال حاضر مشخص نیست که آیا زبانپریشی باعث از بین رفتن کامل ساختار زبان می شود یا اینکه در نحوه دسترسی و استفاده از زبان مشکل ایجاد می کند.

علائم آفازی چیست؟

زبانپریشی بروکا

علائم آفازی بستگی به نوع زبانپریشی دارد. افراد مبتلا به آفازی بروکا که گاهی اوقات  آفازی بیانی هم نامیده می شود، ممکن است کلمات دستوری را از زبان خود حذف کنند و با جملات کوتاه اما معنی دار صحبت کنند. آنها معمولاً می توانند صحبت های دیگران را درک کنند. از آنجایی که آسیب در قسمت جلویی مغز است و برای حرکات  نیز مهم است، افراد مبتلا به آفازی بروکا اغلب دارای ضعف سمت راست یا فلج بازو و پا هستند.

زبانپریشی ورنیکه

مبتلایان به آفازی Wernicke، که  آفازی دریافتی هم نامیده می شود، ممکن است با جملات طولانی و مبهم صحبت کنند، کلمات غیر ضروری اضافه کنند یا کلمات جدیدی ایجاد کنند. آنها معمولاً در درک گفتار دیگران مشکل دارند.

افراد مبتلا به آفازی گلوبال در صحبت کردن یا درک زبان مشکل دارند.

آفازی چگونه تشخیص داده می شود؟

تأیید وجود آفازی، میزان اختلال و پیش‌بینی موفقیت‌آمیز بودن درمان ممکن است با مجموعه‌ای از آزمون‌های زبانی جامع که توسط آسیب‌شناس گفتارزبان و یا گفتار درمانی انجام می‌شود، ارزیابی و تأیید شود. این تست ها شامل  گفتار، نامگذاری، تکرار، درک مطلب، خواندن و نوشتن است. تشخیص ممکن است شامل استفاده از روش های تصویربرداری برای مشاهده مغز نیز باشد، مانند:

توموگرافی کامپیوتری (CT)

این یک تست تصویربرداری است که با استفاده از اشعه ایکس و کامپیوتر تصاویر دقیقی از بدن می گیرد. سی تی اسکن جزئیات استخوان ها، ماهیچه ها، چربی و اندام ها را نشان می دهد. سی تی اسکن جزئیات بیشتری نسبت به اشعه ایکس عمومی دارد.

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)

یک روش تشخیصی که از ترکیبی از آهنرباهای بزرگ، فرکانس های رادیویی و یک کامپیوتر برای تولید تصاویر دقیق از اندام ها و ساختارهای بدن استفاده می کند.

توموگرافی گسیل پوزیترون (PET)

یک تکنیک تصویربرداری مبتنی بر کامپیوتر که از مواد رادیواکتیو برای بررسی فرآیندهای بدن استفاده می کند.

آفازی چگونه درمان می شود؟

درمان خاص آفازی با در نظر گرفت موارد زیر توسط گفتار درمانی تبریز ارایه می گردد.

سن، سلامت کلی و سابقه پزشکی شما
علت و وسعت اختلال
دست برتر شما (چپ دست یا راست دست)
تحمل داروها، رویه ها یا درمان های خاص
انتظارات سیر اختلال
نظر یا ترجیح و انگیزه شما
هدف درمان بهبود توانایی  در برقراری ارتباط از طریق روش هایی است که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

گفتار درمانی
درمان های ارتباطی غیرکلامی، مانند کامپیوتر یا عکس
گروه درمانی برای بیماران و خانواده هایشان

زندگی با آفازی

تعداد بسیار اندکی  از افراد مبتلا به آفازی به طور کامل بدون درمان بهبود می یابند. اما برای اکثر افراد، مقداری از آفازی معمولاً باقی می ماند. درمان هایی مانند گفتار درمانی اغلب می تواند به بازیابی برخی از عملکردهای گفتار و زبان در طول زمان کمک کند، اما بسیاری از افراد همچنان در برقراری ارتباط با مشکل مواجه هستند. این گاهی اوقات هم برای فرد مبتلا به آفازی و هم برای اعضای خانواده می تواند دشوار و ناامید کننده باشد. برای اعضای خانواده مهم است که بهترین راه های ارتباط با عزیزشان را بیاموزند. گفتار درمانگران اغلب می توانند در این مورد کمک کنند. پیشنهادات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

فرد مبتلا به آفازی را به مکالمه تشویق کنید
زبان را با استفاده از جملات کوتاه و ساده بیان کنید
کلمات کلیدی را تکرار کنید یا آنها را یادداشت کنید تا در صورت لزوم معنی را روشن کنید
از شیوه مکالمه طبیعی در سطح بزرگسالان استفاده کنید
همه انواع ارتباط را تشویق کنید، از جمله گفتار، حرکات اشاره، یا نقاشی
گفتار شخص را تصحیح نکنید
به فرد فرصت کافی برای ابراز وجود بدهید
به فرد کمک کنید تا خارج از خانه درگیر شود، مثلاً از طریق گروه های حمایتی
برای برخی افراد، رایانه ها می توانند هم برای برقراری ارتباط و هم برای بهبود توانایی های زبان مفید باشند.

نکات کلیدی در مورد آفازی

آفازی یک اختلال زبانی است که در اثر آسیب به بخش‌های گفتار و درک زبان ایجاد می‌شود.
بسته به اینکه کدام بخش از مغز تحت تأثیر قرار می گیرد، ممکن است فرد سطوح مختلفی از توانایی صحبت کردن و درک دیگران را داشته باشد.
آفازی ممکن است با گذشت زمان بهتر شود، اما بسیاری از افراد با از دست دادن مهارت های زبانی مواجه می شوند. گفتار درمانی تنها راه حل موثر و مفید است.